Shkup, 1 qershor – Një rrjet rrugor cilësor është një nga parakushtet për zhvillimin e ekonomisë dhe njëkohësisht për zhvillimin e vendit. Megjithatë, lidhja midis destinacioneve të ndryshme në të gjithë vendin është shumë e dobët. Edhe pse komuniteti i biznesit apelon vazhdimisht për nevojën e përmirësimit të infrastrukturës në të gjithë vendin, situata në terren po ndryshon shumë ngadalë. Nobelisti botëror Pol Krugman dje në konferencën ndërkombëtare “Forumi ekonomiko-financiar në Shkup” (SEFF) tha se Maqedonia duhet të investojë në infrastrukturë, përndryshe investimet e huaja do të numërohen me gishta, transmeton Zhurnal.
“Përmirësimi i infrastrukturës rrugore së bashku me investimet në transport, mendoj se janë një nga segmentet kyçe të cilave vendi juaj duhet t’i kushtojë vëmendje. Edhe pse nuk jam njohur me ekonominë në detaje, si vend tokësor besoj se çështja e transportit, së bashku me punën dhe arsimin janë ndër segmentet kyçe të cilave vendi duhet t’i kushtojë më shumë vëmendje, së bashku me infrastrukturën si një ndër segmentet më të rëndësishme”, tha Krugman në konferencë.
Sipas tij, infrastruktura është çelësi për zhvillimin e ekonomisë dhe tërheqjen e investimeve. Krugman shtoi se në një kohë krize, Evropa do të zhvendosë prodhimin në Ballkanin Perëndimor dhe vendet me paga të ulëta, kështu që ata duhet të jenë të përgatitur për t’i tërhequr ato.
“Nëse keni një realizim të pandërprerë të rrugëve të infrastrukturës, atëherë mundësitë tuaja janë të mëdha. Maqedonia duhet të angazhohet për të përmirësuar infrastrukturën rrugore nëse dëshiron investime të huaja dhe zhvillim ekonomik,” u tha Krugman zyrtarëve maqedonas.
Biznesmenët dhe ekonomistët kanë vite që përmendin se rrugët moderne janë të nevojshme dhe se nuk është fare për diskutim, por debati duhet të jetë vetëm se çfarë rruge duhet, dmth nëse duhet ndërtuar autostradë apo rrugë e shpejtë. në një destinacion.
“Me keqardhje duhet të konstatojmë se ende duhet të na tregojnë “prej anash” për të pranuar gjendjen faktike në të gjitha sferat e jetës sociale, ekonomike, shëndetësore, kulturore në vend.
Në këtë rast, bëhet fjalë për infrastrukturën, e cila është sistemi kyç “nervor” dhe “i gjakut” për një shoqëri funksionale socio-ekonomike që funksionon mirë – tha Mile Boskov, kryetar i Konfederatës së Biznesit të Maqedonisë.
Sipas tij, infrastruktura është gjithçka rreth nesh, e gjithë infrastruktura është në funksion të nevojave të qytetarëve dhe ekonomisë, duke shtuar se tek ne infrastruktura është e neglizhuar, ajo ekzistuese nuk mirëmbahet dhe shumë vështirë dhe ngadalë po ndërtohet një e re.
“Dua të theksoj se fillimisht infrastruktura është më e nevojshme për një jetë më të mirë të qytetarëve dhe operatorëve ekonomikë, më pas për të gjithë të tjerët – turistët, investitorët etj. Infrastruktura ka efekte të matshme dhe të pamatshme, fatkeqësisht te ne negative, dhe ka kuptim dhe funksion shumëfishues. Dje në forum na thanë se ka efekte tek investitorët e huaj, do të shtonim se ka efekte në sezonin e ardhshëm turistik, në “derthitjen” e transportit të vendit tonë, në rënien kulturore, në uljen e numrit turistëve, mbi kapacitetin e reduktuar të ekonomisë së eksportit etj” – shpjegon Boshkov, transmeton Zhurnal.
Shoqata Makam-Trans prej shumë vitesh ka vënë në dukje nevojën e ndërtimit të një infrastrukture të plotë rrugore në të gjithë vendin, e cila do të ofrojë akses në çdo vend dhe në këtë mënyrë zhvillim të barabartë në vend.
“Infrastruktura rrugore e zhvilluar dhe e përmirësuar do të thotë kursim i kohës dhe kostove të transportit, por edhe ulje e dëmeve. Rrugët cilësore ofrojnë akses, siguri dhe efikasitet, por duhet pasur parasysh edhe rrugët lokale, që do të thotë akses në fabrika të ndryshme, miniera, qendra blerjeje, magazina, pra lokacione ku ka mallra për t’u marrë. Vëllimi i transportit të mallrave është i lidhur drejtpërdrejt me zhvillimin dhe rritjen e ekonomisë, sepse transporti është një shërbim që lidhet me veprimtarinë e të gjithë pjesëmarrësve të tjerë në ekonomi. Zhvillimi i disa pjesëve të vendit dhe tërheqja e investitorëve të huaj që do të investonin në zonat rurale të vendit janë të lidhura drejtpërdrejt me ndërtimin e një rrjeti rrugësh që do të lidhë të gjitha pjesët. Rritja e kapaciteteve industriale dhe tregtare do të ndikojë drejtpërdrejt në rritjen e sektorit të transportit në komunikacionin rrugor” – thotë Biljana Muratovska, sekretare e përgjithshme e “Makam-trans”.
Banka Evropiane e Investimeve thekson gjithashtu se nevojiten kapacitete njerëzore cilësore që do të menaxhojnë realizimin pa probleme dhe në kohë të infrastrukturës. Prandaj thonë se financat nuk janë e vetmja gjë në të cilën duhet fokusuar, duhet punësuar kuadro përkatës që do të mundësojë realizimin real në terren.
Që nga pavarësia e Maqedonisë, Banka Evropiane për Investime ka siguruar 1,1 miliardë euro për realizimin e projekteve për transport, energji dhe infrastrukturë komunale ose projekte që sigurojnë zhvillimin dhe përshtatjen e vendit në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Zyra e sapohapur e BEI-së pritet të rrisë mbështetjen për projektet kyçe të infrastrukturës, investimet e qeverisjes vendore dhe ndihmën për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme në vend.
Njëkohësisht, dje në seancën e 39-të, Kuvendi vendosi për Projektligjin për huamarrjen e Maqedonisë me kredi nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim – Banka Botërore në kuadër të marrëveshjes për kredi për financim shtesë të Projektit për Lidhje të Rrugëve Lokale, me procedurë të shkurtuar./Zhurnal.mk
