Filipov: Vendimi i BE -së për Ukrainën duhet të jetë kthjelltësi, ne nuk duhet të pengohemi vetë
Shkup, 16 dhjetor – Vendimi i BE-së, shprehimisht për shkak të kontekstit politik, për të miratuar fillimin e bisedimeve aderuese me Ukrainën duhet të jetë kthjellues për vendin që nëse ndoshta bota është e gatshme të vendosë pengesa në rrugën tonë, ne nuk duhet të vendosim vetë pengesa në rrugën tonë. Por, nuk ka asnjë ndjenjë zhgënjimi dhe keqardhjeje të re për mundësinë, duhet të kërkojmë mundësi të reja në kushtet e sapokrijuara, thotë ambasadori dhe Kryetari i Këshillit të ambasadorëve Gjorgji Filipov.
“Le ta përgëzojmë Ukrainën sepse do të fillojë bisedimet, edhe pse ne nuk mund ta kemi zili situatën e saj dhe arsyet pse ajo mori fillimin e bisedimeve. Pra, për arsye politike, ishte e mundur të miratohej fillimi i bisedimeve pavarësisht nga gatishmëria e vendit, gjë që nuk ndodhi me vendin tonë. Dimë edhe për vendet e tjera, gjëra të ngjashme kanë ndodhur, dhe sidomos dalja e kryeministrit të Hungarisë, Orban, nga salla ku është marrë votimi, është marrë vendim 27 – 1, kështu që mund të ishte bërë edhe pse në vetë Kushtetutën dhe në punë në BE të gjithë duhet të votojnë “po”, domethënë, për të arritur një konsensus për çdo vendim, tha Filipovi në një deklaratë për gazetarët të dhënë pas debatit mbi temën “Bota pas Henri Kisinxherit – sfidat gjeopolitike”, të organizuar nga Këshilli i ambasadorëve dhe Kabineti i ish-presidentit Gjorge Ivanov.
Ai gjithashtu bën thirrje për kthjelltësi te vendimmarrësit që më në fund të lejojnë që interesi kombëtar të mbizotërojë mbi interesat e ngushta partiake dhe siç thotë, kotësisë kolektive.
“Nga ana tjetër, një gjë kthjelluese për ne është se edhe pse bota është e gatshme të vendosë pengesa në rrugën tonë ndoshta, mirëpo nuk duhet vetë të vendosim pengesa në rrugën tonë për të thënë jo më kotësi personale, por kolektive të partive në Parlamentin tonë, duhet t ‘i mposhtim një herë dhe duhet të mbizotërojë interesi për mendim të barabartë kur është e nevojshme që vendi të ecë përpara. Nuk dua të përmend se kush është fajtori, kush ka bërë gabim, por ndonjëherë interesat e shtetit duhet të vihen para interesave të çdo partie, dhe Kuvendi duhet ta marrë parasysh këtë pse aty janë partitë. Nëse njerëzit nuk munden, atëherë partitë, nëse një kapitull i Biblës ka vetëm kotësi, nuk ka kotësi kolektive, por këtu kemi shpikur kotësi kolektive sepse ata mund të mashtrojnë njëri-tjetrin, por kush humbi – humbi. Ne humbëm, humbi Maqedonia”, tha Filipovi.
Ai thekson se kushtet në lidhje me ndryshimin e Kushtetutës dhe hyrjen e bullgarëve në aktin më të lartë shtetëror, të cilat jepen nga BE, nuk mund të quhen më diktat bullgar, dhe nuk sheh asnjë problem në atë nëse pakicat e tjera kombëtare kanë hyrë tashmë.
Sipas Filipovit, ndoshta qeveria e ardhshme, parlamenti i ardhshëm nuk do të ketë 80 deputetë – një shumicë prej dy të tretash, por ne nuk mund, thekson ai, të rrezikojmë të qëndrojmë në këmbë për një kohë të pacaktuar, prandaj kjo duhet të arrihet.
– Megjithëse kemi miratuar një strategji për Kuvendin, këtu nuk po e zbatojmë, sërish po sillemi në mënyrë parazgjedhore. Për fat të keq, jo vetëm gjashtë muaj para zgjedhjeve, por për katër vjet ndihemi sikur jemi përpara zgjedhjeve. Jam pak i zhgënjyer në atë aspekt, por kemi një situatë të re, do të shohim mundësi të reja për të gjetur në atë situatë nëse ato ekzistojnë, dhe ato ekzistojnë, mund ta përdorim këtë kohë pritjeje për të rregulluar detyrat e shtëpisë që nuk i kemi bërë në shtëpi, për të përdorur një shprehje shtëpiake, kemi shumë për të bërë në lidhje me përgatitjen e vërejtjeve nga skrininget që na janë bërë dhe në një farë kuptimi mund dhe nuk duhet të humbasim asnjë hap nëse Parlamenti i ardhshëm vazhdon të sillet kështu”, konstaton ambasadori Filipov.
Duke komentuar vendimet e BE-së dhe ndryshimet kushtetuese që nuk i realizuam, ish-ambasadori Tihomir Ilievski shprehet se është pak i hutuar sepse për vite me radhë në tubime të ndryshme ndërkombëtare është përpjekur të theksojë se vendi dhe vendet e tjera në fqinjësinë tonë të Ballkanit Perëndimor duhet të ishin angazhuar për një zgjidhje më aktive dhe më intensive të disa çështjeve kryesore brenda BE-së. Sidomos për çështjet që lidhen me zgjerimin e Bashkimit, për të prezantuar zgjidhje që do të jenë të ndryshme nga konsensusi i plotë, siç është konsensusi minus një ose konsensusi madje minus dy, të cilat janë me interes edhe për vetë Bashkimin, sepse edhe brenda BE-së ka raste kur disa vende të mëdha, anëtare të rëndësishme të Bashkimit, nuk mund të gjejnë marrëveshje të plotë me njëri-tjetrin.
“Por unë gjithashtu dua të shoh diçka pozitive në këtë situatë sepse Ukraina me të vërtetë po përjeton dhe po kalon një periudhë të tmerrshme dhe jo vetëm për shkak të katastrofës së luftës dhe agresionit që po i ndodh asaj, por sepse kjo tashmë i ngjan një rreziku të një natyre globale për pjesën më të gjerë dhe për të gjithë kontinentin evropian. Dhe unë dua të gjej disa zgjidhje të mundshme në të ardhmen që, në një mënyrë tjetër dhe me një qasje më të hapur ndaj rëndësisë së vendeve të EJL-së dhe Maqedonisë, BE do t’i shikojë gjatë ndonjë vendimmarrje të ardhshëm të një Këshilli Evropian të ardhshëm dhe se do të marrë një vendim në interes të vendit tonë dhe vendeve të rajonit tonë”, shprehet Ilievski.
Ai konsideron se kemi një periudhë të pasigurisë edhe më të madhe për të ardhmen e vendit në pritje të zgjedhjeve për PE-së vitin e ardhshëm dhe rritjes së mundshme të euroskepticizmit në kufijt e BE-së, por ai e sheh shansin tonë në angazhimin ndaj detyrave reformuese.
“E ardhmja do të jetë shumë e vështirë dhe e pasigurt, para së gjithash në kontekstin e atyre zgjedhjeve, sepse ne nuk e dimë rezultatin, por edhe nëse e dimë, mendoj se për shkak të të gjitha problemeve që aktualisht trondisin Evropën dhe e shtyjnë atë edhe në kufijtë e saj ashtu edhe brenda, siç është kriza e re e mundshme e emigrantëve nga drejtime të ndryshme, ndoshta do të çojë në ksenofobi edhe më të fortë brenda BE-së, mbyllje, e cila gjithashtu mund ta bëjë procesin e aderimit pak më të komplikuar, dhe më të vështirë, për Maqedoninë. Por nëse vërtet e bëjmë punën tonë këtu, nëse punojmë sipas standardeve evropiane që janë të rëndësishme për qytetarët tanë, mendoj se, në fund të fundit, Evropa dhe Brukseli do të pranojnë se shanset tona nuk janë të mbyllura, por edhe më të hapura se më parë”, shprehet Ilievski.
Ish-zëvendëskryeministri dhe ambasador Ivica Bocevski e përshkroi vendimin e Samitit të BE-së si Bukureshtin e dytë për vendin.
“Nëse Bukureshti i parë ishte në maj të vitit 2008, i dyti ishte dje, më 14 dhjetor të vitit 2023. Dështoi tërësisht e gjithë politika e të gjitha qeverive të Zoran Zaevit që nga viti 2018 e këndej. U pa se BE-ja mund të merrte vendime pa unanimitet në dy kushte. Kushti i parë është që një vend t’i përmbahet identitetit, shtetësisë, sovranitetit të tij, siç bëri Ukraina, momenti i dytë është që të ketë vullnet politik nga BE-ja për zgjerim”, tha Bocevski.
Sipas tij, në rastin e Maqedonisë është e qartë se nuk ka kusht të dytë, por, siç tha ai, nuk ka pasur as kusht të parë në vitet e kaluara. Ai shtoi se integrimi evropian për vendin është një proces logjik, duke marrë parasysh pozicionin gjeografik, por edhe vlerat që i synojmë.
“Maqedonia ka pasur një politikë konsistente për 30 vjet, ky është integrimi evropian dhe ne do të vazhdojmë pavarësisht nga të gjitha pengesat”, tha Bocevski.
Lidhur me mënyrën se si do të vazhdojë procesi, duke marrë parasysh se ndryshimet kushtetuese nuk janë miratuar, dhe ka zgjedhje evropiane përpara, sipas Bocevskit, vitin e ardhshëm BE-ja nuk do të jetë plotësisht funksionale, duke marrë parasysh se do të ketë zgjedhje të një përbërje të re të Komisionit Evropian, por ai ka shpresë në Presidencën hungareze të BE-së dhe në Viktor Orban, nga i cili pret që t’i çojë gjërat përpara për vendin.
