Çfarë thonë LSDM dhe VMRO-DPMNE pasi Xhaferi refuzoi iniciativën për referendum?
Shkup, 14 shtator – Kryetari i Kuvendit Talat Xhaferi dje e hodhi poshtë iniciativën e opozitës VMRO-DPMNE për referendum për ndërprerjen e vlefshmërisë së Ligjit për ratifikimin e Marrëveshjes për miqësi, fqinjësi të mirë dhe bashkëpunim me Bullgarinë , me argumentin se është antikushtetuese dhe sepse marrëveshjet ndërkombëtare që ratifikohen në përputhje me Kushtetutën janë pjesë e rendit të brendshëm juridik dhe nuk mund të ndryshohen me ligj.
VMRO-DPMNE vlerësoi se iniciativa është në përputhje me nenin 24 të Ligjit për Referendumin dhe tha se Xhaferi nuk ka arsye ta refuzojë, ndërsa LSDM-ja në pushtet e mbështet vendimin e Xhaferit sepse edhe ata e konsiderojnë atë jokushtetues.
Xhaferi në përgjigje për liderin e VMRO-DPMNE-së Hristijan Mickoski, theksoi se nisma e qytetarëve për thirrjen e referendumit të detyrueshëm në nivel shtetëror, për ndërprerjen e vlefshmërisë së Ligjit për Ratifikimin e Marrëveshjes për Miqësi, Fqinjësi të mirë dhe bashkëpunimi ndërmjet Republikës së Maqedonisë dhe Republikës së Bullgarisë (publikuar në Gazetën Zyrtare nr. 12/2018, datë 18.01.2018), nuk është në përputhje me nenin 118 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut. si dhe me nenin 8, paragrafi 1, paragrafi 11 i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.
“Në nenin 118 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut është konfirmuar se Marrëveshjet Ndërkombëtare të cilat janë ratifikuar në përputhje me Kushtetutën janë pjesë e rendit të brendshëm kushtetues dhe nuk mund të ndryshohen me ligj. Në nenin 8, paragrafi 1, alineja 11 të Kushtetutës është përcaktuar se vlera themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut është edhe respektimi i normave të përgjithshme të pranueshme në të drejtën ndërkombëtare”, shkruan Xhaferi në përgjigjen dërguar Mickoskit.
VMRO-DPMNE, pas vendimit të Xhaferit, ka njoftuar se iniciativa për shpalljen e referendumit që ai ka paraqitur nuk është antikushtetuese.
Kryetari i Kuvendit Talat Xhaferi as nuk ka të drejtë ta interpretojë, sepse kjo është kompetencë e Gjykatës Kushtetuese, as nuk ka bazë ta refuzojë, tha në konferencë për shtyp Dafina Stojanovska, anëtare e KE të VMRO-DPMNE-së dhe deputete e Kuvendit.
Stojanovksa theksoi se me nismën nuk kërkohet të ndryshohet marrëveshja ndërkombëtare, por t’i japë fund vlefshmërisë së saj. ,e vendimin për refuzimin e nismës, theksoi ajo, qeveria po bën gjimnastikë juridike për të shmangur popullin dhe për të deformuar qëndrimin e tyre për marrëveshjen. Kontestohet edhe fakti që kryetari i Kuvendit Talat Xhaferi, siç theksoi, sot në mënyrë të kundërligjshme ia ka caktuar vetes rolin e gjyqtarit kushtetues.
Sipas saj, një vendim i këtillë i pushtetit vetëm sa do t’i forcojë më tej marrëdhëniet në Kuvend dhe do t’i rrisë ndarjet. Për të gjitha këto, theksoi, përgjegjëse e vetme do të jetë pushteti.
Koordinatori i Grupit Parlamentar të LSDM-së, Jovan Mitrevski, në konferencë për shtyp tha se e mbështesin vendimin e kryetarit të Kuvendit për refuzimin e nismës, sepse siç thonë ata, është antikushtetuese sepse sipas Kushtetutës marrëveshja ndërkombëtare nuk mund të anulohet me ligj.
Kjo iniciativë, sipas LSDM-së, është vetëm një tentativë e kryetarit të VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickoski dhe kryesisë së ngushtë partiake për t’u fshehur pas popullit dhe për të shpëtuar ulëset e tyre në parti.
“Pas të gjitha konsultimeve me ekspertë që kemi pasur në periudhën e kaluar, ne pretendojmë se kjo nuk është kushtetuese. Ne në të kaluarën, në vitin 2018, e kemi miratuar Ligjin për ratifikimin e Marrëveshjes së fqinjësisë së mirë me Bullgarinë. I tillë është ligji që kemi miratuar. Sipas nenit 118 të Kushtetutës, ligji për ratifikimin e një marrëveshjeje ndërkombëtare nuk mund të anulohet me ligj. Në nenin 13 paragrafi 3 i Marrëveshjes thuhet se ai që e ka nënshkruar, në rastin e Qeverisë, mund ta ndërpresë dhe për këtë ta njoftojë palën tjetër”, theksoi sonte në një konferencë për shtyp, koordinatori i LSDM-së dhe Koalicionit, Jovan Mitreski.
Duke komentuar nismën e VMRO-DPMNE-së për referendum, ambasadori evropian Dejvid Gir tha dje se “çdo gjë që çon prapa dhe pengon integrimin evropian duhet të shmanget”.
“Më kujtohet që kur u diskutua për herë të parë çështja e ndryshimeve kushtetuese, dhe kjo ishte vitin e kaluar, atëherë nuk kishte opozitë në të gjithë spektrin politik, ishte mjaft e qetë për këtë çështje të veçantë”, tha Gir në një intervistë për 360 gradë.
Ai theksoi se Bashkimi Evropian nuk e shikon mirë nismën e VMRO-DPMNE-së për shpalljen e referendumit kundër Marrëveshjes me Bullgarinë. Marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, siç theksoi ai, janë pjesë thelbësore e procesit të anëtarësimit dhe BE-së, dhe Marrëveshja e fqinjësisë së mirë me Bullgarinë, si dhe Marrëveshja e Prespës, duhet të zbatohen me frymë të mirë nga të gjithë.
Për realizimin e referendumit të VMRO-DPMNE-së dje mori mbështetje parlamentare dhe terreni nga e Majta.
VMRO-DPMNE më 9 shtator e dorëzoi në Kuvend nismën për mbajtjen e referendumit pas grumbullimit të nënshkrimeve të nevojshme për dorëzimin e tij, ndërsa më herët më 5 shtator Komiteti Ekzekutiv i partisë miratoi edhe pyetjen e referendumit “A jeni për heqjen e vlefshmërisë së Ligjit për ratifikimin e Marrëveshjes për miqësi, fqinjësi të mirë dhe bashkëpunim ndërmjet Maqedonisë dhe Bullgarisë botuar në Gazetën Zyrtare të datës 18 janar 2017?”.