Shkup, 3 shkurt – Grupi parlamentar i VMRO-DPMNE-së ka dorëzuar projektligjin për amnisti për të dënuarit për dhunën në Kuvend më 27 prill 2017. Ky propozim del para deputetëve në të njëjtën kohë kur po përgatiten ndryshimet kushtetuese. Partneri i koalicionit qeveritar Stojançe Angelov tashmë ka dhënë mbështetje publike për amnisti, transmeton Zhurnal nga REL.
Po aktualizohet sërish fati i disa prej të dënuarve për hyrjen me dhunë në Kuvend më 27 prill 2017. Koha kur ndodhi kjo, pak para se Kuvendi të fillonte procedurën për hartimin e amendamenteve kushtetuese që do të fusnin bullgarët në preambulë për të vazhduar negociatat e anëtarësimit, hapi dyshime në opinion dhe në media për një “përsëritje” të mundshme të periudhës rreth Marrëveshjes së Prespës. Aty ndodhi amnistia e parë për të dënuarit për të enjten e përgjakshme, mes tyre edhe pesë deputetë.
Ka dy opsione në tryezë. Njëra është amnisti me miratimin e një ligji në Kuvend dhe e dyta është vendimi i Gjykatës së Lartë që mund të anulojë apo konfirmojë aktgjykimin. Këto dy opsione i referohen personave që janë dënuar për veprën penale “terrorizëm” pasi kanë hyrë me fantazma në sallën e shtypit të Kuvendit dhe kanë sulmuar deputetët, ditën kur shumica e deputetëve në një atmosferë të tensionuar emëruan Talat Xhaferin Kryetar të Kuvendit.
Të mos ketë drejtësi selektive
Për rastin e parë lidhur me “E Enjten e Përgjakshme” në vitin 2017 janë akuzuar 33 persona, prej të cilëve 15 persona janë falur në prag të nënshkrimit të Marrëveshjes së Prespës me ligj për amnisti, mes të cilëve pesë deputetë të koalicionit VMRO-DPMNE.
Për 16 të dënuar për “terrorizëm”, gjykata dha një vendim me gjithsej 188 vite burg. Çështja e dytë lidhur me organizatorët e hyrjes së dhunshme, në vitin 2021 përfundoi me vendime për të pandehurit gjithsej 25 vite burg.
Koordinatori i grupit parlamentar të VMRO-DPMNE-së, Nikolla Miceski, sot ka bërë të ditur se do të paraqesë propozimin për ligjin për amnisti me qëllim që të dëshmohet se nuk ka drejtësi selektive.
“Është shumë e rëndësishme të theksohet se ky Projektligj është vetëm vazhdimësi e Ligjit të mëparshëm për Amnisti që është miratuar në dhjetor 2018, por me një korrigjim të madh dhe thelbësor, që është tejkalimi i selektivitetit dhe drejtësisë selektive që ka rezultuar nga ligji i miratuar në vitin 2018. Dua të theksoj se ky ligj do t’i mbulojë të gjithë të dënuarit për ngjarjet e 27 prillit, pa përjashtim”, tha Miceski.
I vetmi politikan nga pushteti që deri më tani ka përkrahur publikisht iniciativën për amnisti, të cilën fillimisht e shpallën dy avokatë të të dënuarve, është partneri i koalicionit qeveritar Stojançe Angelov. Ai nuk e arsyeton pushtimin e dhunshëm të Kuvendit, por mendon se pas konfliktit të vitit 2001 ka pasur amnisti për pjesëtarët e UÇK-së dhe pajtimin mes maqedonasve dhe shqiptarëve, tani është koha për të kapërcyer intolerancën mes maqedonasve. Ai nuk sheh vend për tregëti këtu me ndryshimet kushtetuese.
“Kur e pamë që kishte një ligj të tillë të propozuar, ne vetëm dhamë mbështetje, ne si Dinjiteti nuk kemi zgjedhur kohën, kohën e kanë zgjedhur avokatët. Nëse ka ndonjë qëllim të fshehur do të duhet të kontaktoni avokatët, por unë personalisht nuk e shoh një qëllim të tillë dhe as nuk shoh hapësirë për tregëti. Qëndrimi i Mickoskit është i qartë se ai në asnjë rast nuk do t’i mbështesë amendamentet kushtetuese, ndërsa qëndrimi i Dinjitetit është se edhe pse ishim shumë të hidhur në fillim, jemi të vetëdijshëm se me hyrjen e bullgarëve në Kushtetutë, Integrimi evropian i vendit do të jetë i paprekur dhe le t’i fillojmë kapitujt dhe për këtë e kemi zbutur qëndrimin tonë”, thotë Angelov.
Deputetët e VMRO-DPMNE-së nuk e lidhin amnistinë apo lirimin e të dënuarve me numrin prej 80 deputetësh të nevojshëm “për” ndryshime kushtetuese. Deputeti Antonio Milloshoski thotë se ka kaluar koha kur LSDM mund të bëjë shantazhe, presione dhe kërcënime.
“Këto janë dy probleme të ndryshme, në lidhje me vendimet e 27 prillit, për të gjithë opinionin është e qartë se vendimet janë politike dhe se drejtësia është në anën e të dënuarve. Herët a vonë do të vijë koha për korrigjimin e këtyre dënimeve të shqiptuara padrejtësisht dhe mendoj se qeveria duhet të shqetësohet kur të ndodhë ai moment. Dhe VMRO-DPMNE-ja do të mundësojë dhe stimulojë rishikimin e drejtë të këtyre aktgjykimeve, se ka të dënuar politik, se janë të dënuar për terrorizëm dhe se ajo që kanë bërë nuk ka pikë kontakti me terrorizmin”, thotë Milloshoski për REL.
Angelov, si lider i Dinjitetit, i cili dënon dhunën e të enjtes së përgjakshme, thotë se nëse shteti i fal krimet e luftës të vitit 2001, pse të mos i falë edhe ata që kanë hyrë me dhunë në Kuvend.
“Unë nuk e justifikoj pushtimin e Kuvendit, për mua nuk është heroizëm, për mua nuk janë mbrojtës të kushtetutës, por nuk janë as terroristë, nuk kanë vrarë askënd, nuk i kanë shkaktuar dëme të rënda trupore askujt. “, thotë Angelov.
Mirëpo, gjatë sulmit në Kuvend të 27 prillit, pati të lënduar, ndër ta lideri i LSDM-së Zoran Zaev, e më rëndë lideri i atëhershëm i Aleancës për Shqiptarët Ziadin Sela.
Kuvendi apo Gjykata Supreme?
Ndërkohë, Gjykata e Lartë duhet të marrë vendim për ankesën e mbrojtjes të paraqitur në shtator, e cila kërkon rishikim të jashtëzakonshëm të aktgjykimit përfundimtar. Në duart e Gjykatës së Lartë për momentin janë të mundshëm tre skenarë ligjorë, konkretisht konfirmimi i aktgjykimit nga Apeli, anulimi i tij dhe rifillimi i procesit gjyqësor nga fillimi ose ndryshimi i aktgjykimit të formës së prerë.
“Gjykata Supreme e Republikës së Maqedonisë së Veriut po vepron me shpejtësi për rastin “27 Prilli” menjëherë pas marrjes së mendimit nga Prokuroria Publike e Republikës së Maqedonisë së Veriut më 20 janar 2023. Më parë, Gjykata Supreme ka ndërmarrë të gjitha veprimet ligjore për ta dorëzuar me shpejtësi rastin nga Prokuroria Publike e RMV në Gjykatën Supreme të RMV. Marrja e vendimit për çështjen nga Këshilli Penal do të bëhet në përputhje me parimet e shpejtësisë dhe efikasitetit, duke pasur parasysh kompleksitetin e çështjes dhe interesin publik në çështje”, thuhet në përgjigjen nga Gjykata e Lartë.
Mbrojtja e disa prej të dënuarve dërgoi ankesë në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg, ku pritet të vendoset nëse të dënuarve u janë shkelur të drejtat në procesin gjyqësor.
Me ligjin për amnisti të pjesshme për rastin e “E enjtja e përgjakshme” në vitin 2018 pati përfshirë deputetët nga koalicioni VMRO-DPMNE, përkatësisht Ljuben Arnaudov, Sasho Vasilevski, Krsto Mukoski, Ljupço Dimovski dhe Johan Tarçulovski. Amnistia përfshinte liderët e protestave që u mbajtën nën emrin “Për Maqedoni të përbashkët”, Boris Damovski, Bogdan Ilieski dhe Vllado Jovanovski. Këngëtari operistik Igor Durlovski, i cili ishte në këtë grup, nuk ka kërkuar fare amnisti, por fitoi aktvendim si i lirë e të cilën e ka konfirmuar edhe Gjykata e Apelit.
Nga 16 të dënuarit për rastin e parë, dënimin më të gjatë me burg e ka marrë ish-drejtori i Byrosë për Siguri Publike, Mitko Çavkov, të cilit dënimi në Apel i është ulur në 16 vjet nga 18 vjet burg. Pjesa tjetër u dënua me burgim nga 6 deri në 14 vjet.
Më 27 prill 2017, gazetarët u penguan të kryenin punën e tyre në Kuvend, pasi institucioni u sulmua dhunshëm nga demonstruesit që protestonin kundër zgjedhjes së qeverisë së re. Ndërkohë gazetarët që raportuan për këto ngjarje humbën në gjykatë. Paditë dhe ankesat e tyre u refuzuan nga gjykatat si të pabazuara.//Zhurnal.mk/REL
