e-medial

Me vetëdije të plotë dhe ndërgjegje të pastër po shkruaj këto rreshta dhe duke ndjer një keqardhje për këdo që nuk e ngrejnë zërin lartë, pavarësisht se e di që janë të vetëdijshëm për pafajësinë time, por ndoshta edhe ndaj të tjerëve të cilët Gjykata e Zenicës dha dënime të mëdha në process të inskenuar dhe katastrofal( ose sipas ndonjë urdhëri) nga viti 1981, duke na dënuar si shqiptaër për rast të montuar dhe unë nuk jam autor, u bë një  padrejtësi  e madhe…

…Pikësëpari më lejoni të nënvizoj që në fillim faktin dhe mënyrën e arrestimit/kidnapimit tim në vjeshtë të vitit 1981 dhe dëbimin në burgun famkeq të Zenicës ku me muaj e vite nuk pash diellin me sy! Por, edhe një fakt tjetër paralelisht me këtë: sikundër dhe jeni njohur ato vite përmes mediave të shkruara  dhe elektronike, pikërisht me dëshminë time para gjykatësit hetues Bodul Nikica, dhe para trupit gjykues të Zenicës, para Tihomir Baboviqit, Sulejman Kapetanoviqi, Bradariqit dhe të tjerëve, të cilët nuk ishin fare të denjë dhe të drejtë si gjykatësa ashtu siç i kishin autorizimet dhe sikur i obligonin ligji dhe ndërgjegja,  pavarësisht se ata nuk kishin as ndërgjegje, nuk e donin ta shikonin të vërtetën, ligjin dhe drejtësinë në sy, pavarësisht pafajësisë time dhe përkundër faktit që nuk kam shkelur asnjë ligj,nuk jam autor i asnjë krimi, e aq më tepër i ndonjë ,,vrasje,, e cila nuk egziston, sepse askush nuk më ka bindur dhe nëse vërtetë egziston, sepse nuk ka fakte e ndonjë dëshmi tjetër ligjore e juridike, nuk ka kufomë apo trup të njeriut të ,,vrarë,, nuk janë bërë as obduksion apo ndonjë elspertizë tjetër ligjore, gjyqësore dhe medicinale, pos thënë e thasha të rreme të cilat janë dhënë nga Vahedin Ramadani, Hajrullah Huseini ose një ,,dëshmitar,, i trajnuar nga dajaku dhe argument bacilinumi!

Arrestimi…!

… Herët në atë mëngjes vjeshte kur gjathet kishin nis të zverdhëllonin, e majat e Sharrit kreshnik dukeshin si qulavka të bardha nga dëbora e freskët.Ishte  01 tetor 1981, kur më kanë  kidnapuar  në banesën time dhe me  avion ,,Inex Adria,, lidhur në pranga më dërguan  në drejtim të Sarajevës, duke më kanë dëbuar madje  në burgun famkeq të Zenicës.

… Një dramë e tmerrshme  persekutimi , torture dhe vuajtjesh do të vazhdojnë për kohë të gjatë edhe  në qelitë skëterë të burgut hetues atje, duke  më  keqtrajtuar  egërsisht, sikur të  kaloja  nëpër  ferrin e  Dante Aligierit.

Edhe sot, kur po i shkruaj këto rreshta , pyes veten:

“A është me të vërtetë e mundur  kjo që po ndodh  me mua  në këtë kohë,   apo është plani i keq sekret i dikujt për të cilin nuk kam në dijeni dhe askush nuk di asgjë”! Mendime të çuditshme ishin  kthyer edhe  në kokën e të atit, babait tim të kalitur dhe nga dëshprimi dhe fyerja i kishte ,,shkulur,, nga gjoksi  të gjitha dekoratat nga lufta të cilat me vite i kishte mbajtur ngjeshur…

Për shkak se unë nuk dija asgjë për gjërat e zhurmshme që dëgjova gjatë hetimit, unë kam qenë i sigurt se ka pasur një lloj ecjeje kundër meje dhe se të gjitha  rrymat dhe klanet  nëntokësore të  sistemit të sigurimit jugosllav atë kohë  kanë vendosur të më  mposhtin , njollosin dhe degradojnë si njeri, nga shkaku vetëm pse jam ky që jam si shqiptar…

Stuhia në jetën time!

Pra, siç thash, në fillim të vjeshtës në mëngjes, 01 tetor (e enjte) 1981, unë  isha zgjuar  herët me qëllim për të përgatitur disa  kaseta magnetike që kam regjistruar  Reportazhin për fshat për emisionet e Radio Shkupit në gjuhën shqipe, duke mos menduar  se  ky do të  ishte  reportazhi im i fundit. Fëmijët e mi ende flinin me ëmbëlsi. Ndërkohë, dera e përparme e koridorit të banesës ishte një  zilje e cila po bjente  vazhdueshëm , si një këmbanë e fortë kumbues e cila ushtonte me monotoninë e saj atij mëngjesi ende pa gëdhirë, e që ato tinguj të mprehtë gumzhinin  dhe përziheshin njëkohësisht me zhurmën e  autobusave të mëngjesit të cilët kishin nis të lëviznin herët, kur zgjohej kryeqyteti, në banesën time në rrugë Cvetan Dimov nr. 81 / 1-5 , ia kishin mësy një ordi e tërë, si bandë kriminalësh njerës që nuk i njihsha fare.Sërish zilja në derë. Shikova orën. ishte pikërisht pesë  e 45 minuta. Zile e gjatë që nuk pushoi kurrë më zgjoi fëmijët që ishin në ëndrrat më të thella dhe më të ëmbla në mëngjes. Unë nxitova për të hapur derën.

– Kush mund të jetë kaq herët? – Mendova! – Edhe fëmijët  m’i  zgjuat  nga gjumi.

U afrova derën për ta hapur atë dhe nuk mund të gjeja kush mund të ishte, duke menduar në të njëjtën kohë se ndoshta  babai im  ka  ardhur  nga fshati. Çfarë lloj problemi  do të kishte  ai që vjen kaq  herët në mëngjes?

– Hapeni  derën! Hape atë shpejt! Milicia! ” – Dëgjova një zë të mprehtë nga jashtë.

Unë buzëqeshja kur hapja derën dhe thashë se “kujdestarët e rendit dhe paqës” me siguri do ta  kenë gabuar  adresën, ndoshta i ranë ziljes  gabimisht.

– Jemi të milicisë!-, u dëgjua sërish zëri i trashë kërcënues.

 Duke  më shtyrë anash që t’ua hapja krahun, hynë  brenda dhe  kërkuan të hidheshin si ujqër nëpër korridor  sikur po hynin në një  çerdhe  terroriste. Veprimi i tyre ishte shumë i çuditshëm, kështu që unë vazhdova të  reagoja  ndaj sjelljes së tyre jot ë drejtë, sepse  as që nuk e dija se për çfarë kishin  të bënin. Me përjashtim të disa njerëzve të veshur me uniformë milicije, 2-3 të tjerët ishin  me rroba civile dhe  flisnin serbokroatisht. Në derë, nën komandën e rreptë,  milicioner   të uniformuar  dhe të armatosur me armë automatike, bënin rroje.

U shfaqën  në dhomën e fjetjes dy persona  të cilët nuk e njihja dhe sdhikonin tinëzisht duke bëlbëzuar diçka në gjuhën serbokroatisht e që unë nuk arrija t’I dëgjoja sepse që në fillim më kishin ngjit me fytyrë për muri.

Unë me mirësi u kërkova atyre të më tregonin se çfarë ishte problemi.

Askush tjetër nuk dëshironte të fliste asgjë. Pasi ata erdhën me rrëmim  në  banesën  time, më urdhëruan që të kthehesha  i mbështetur  me fytyrë për  muri dhe të mos flisja apo të kërkoj asgjë. Unë , gruaja ime dhe  fëmijët ishim kaq të habitur dhe të tronditur nga kjo sjellje arogante e tyre, duke u ndier shumë keq njëkohësisht, ishim të fyer.

– Zot, çfarë do të thotë kjo? – pieta me vete.

Dy prej tyre, filluan të më kërcnonin  si banditë nëpër korridor,  dhe duke përplasur dyerë e dhomave , hynin e dilnin , e unë  nuk murova atë fyerje, u ktheva në drejtim të tyre  dhe qëndrova  ballë për ballë, duke u kërkuar të më jepnin sqarrime, u kërkova fleturdhëresë a kishin nga gjyqi dhe pse më frikësonin fëmijët. ,,Çfarë do të thotë e gjithë kjo hata?-i pyeta.

Sërish më urdhëruan të qëndroja me fytyrë nga  muri … ,,Stoj uza zid!,,- tha njeriu me nofulla të gjëra si  të një gorille të shëmtuar. Ashpër rreagoi edhe gruaja ime e frikësuar nga kjo rrëmujë trishtimi, Ante Bernada, një kriminel gjakatar iu kërcënua gruas duke I thënë se do t’I binte me boks dhe do ia thente dhëmbët. Ajo edhe mëtej u vërsulej, duke kërkuar njashtu si unë sqarrime se përse e bënin këtë terror dhe me sjellje kriminelësh në banesën time…Gjatë bastisjes dhe sharjeve, unë tashmë u thashë se isha  në një lloj  konflikti dhe marrëdhënieje konfliktuale  me disa persona të SJB dhe  SDB-së, e  këtë e kam  për një kohë të gjatë, dhe se e tërë kjo, ndoshta kishte të bënte me diçka që lidhej me ato konflikte të mia… Në një moment mendova se këta njerëz ishin nga  këto shërbime, kështu që unë mund të kërkoja të dija se për çfarë ishte fjala.Insistoja, por më kot…

Ndërkohë, ata u futën edhe në dhomën tjetër ku mbaja libra dhe gjëra personale të punës sime të përditshme… Sjellja e tyre arogante vazhdonte, filluan të rrotullohenin  libra e orendi të tjera nëpër dhomë,  përmbysnin dhe  shfletonin libra e dokumente, analizonin. Dyshekët që kishin zgjuar dhe tronditur fëmijët dhe gruan time ishin bërë grumbull. Librat e rradhitura më parë, rroba, kontrolluan dhe gërmuan gjithçka që gjetën, të gjitha në apartamentin tim duke i bërë gërmadhë e rrëmujë bashkë.

– Kush jeni ju që nuk ju njoh dhe çfarë po kërkoni? Çfarë dëshironi nga unë? “-pyeta një sekondë kur pashë se si ata  ishin me sy të zgurdulluar e të kuq  nga pijet dhe alkooli, sepse edhe vepronin të dehur dhe të dhunshëm.

“Inspektorët,” – në qoftë se ata mund vërtetë të  quaheshin  si njerëz të autorizuar organesh, ata  dukeshin vetëm si një grup bande keqbërësish në emër të ligjit dhe autorizineve ,bërtitën nëpër apartamentin tim për tre deri në katër orë, duke shqetësuar mua, gruan  dhe fëmijët. Ne ishim të poshtëruar dhe të ofenduar, dhe fjalët skandaloze, duke injoruar të gjitha pyetjet e mia, duke mos i lejuar gruan që të shkonte në punë dhe as fëmijët nuk i lejonin të shkonin në shkollë…

– Ç’kuptim ka kjo? Kush janë këta njerëz që flasin gjuhën serbokroate? – Mendova! “Ndoshta ata janë nga Sekretari Federal i UDBA apo KOS nga Beogradi, por unë do të shoh se çfarë është  ky problem dhe hallakamë  dhe çfarë duan prej meje këta të gjor dhe ogurzi.

Unë kisha krenarinë time dhe kulturën, edukatën e popullit që i takoj, dhe  isha shumë i ofenduar dhe i poshtëruar si një njeri, por në të njëjtën kohë nuk kam pasur ndonjë njohuri, as nuk kam pasur ndonjë prezumim për të cilin do isha i përgatitur dhe  për çfarë  loje më kanë zënë  pritën.

– Mos lëvizni!-, bërtiti  njëri prej tyre me zë  të çjerur i cili kishte stilin e një debili.

Më vonë do të zbuloj se ato quheshin: Ante Brnada, Stipe Grabovac, Pero Pepac etj.Dhe më vonë kësaj hordhie do t’u bashkangjiteshin edhe Bodul Nikica në rolin e gjykatësit hetues, Tihomir Baboviq, Sulejman  Kapetanoviq, Mensur Hoxhiq dhe Mutapqiq , dy të fundit si prokurorë…

“Ju nuk dukeni si një kriminel”. Por ju  dini shumë për kriminelët. Tani është koha, duhet të tregosh veten nëse nuk do të vuash  në  burg “, -u dëgjua  zëri i inspektorit hetues.

Vetëm tani, kur i shkruaj këto faqe, shoh se çfarë ishte qëllimi i tyre, aq i çoroditur, i padrejtë dhe  keqbërës. Pyes veten se sa gabim isha, se si unë i lënduar dhe si  naiv do të mund t’u besoja gnjeshtarve të tyre, ose qëllimeve me prapavija shoviniste që kishin. Besoj se ata nuk kishin fare të  bënin me  drejtësi dhe të  drejtat e njeriut, sepse sikur të vepronin  sipas ligjit në përputhje me   të drejtët njerëzore, kuptohet ajo ka për  mbrojtje  vetëm  drejtësinë  që do të  thotë, ka në mbrotje dhe mbronë  të drejtat e mia themelore të njeriut dhe lirinë. A ka ekzistuar me të vërtetë një shtet ligjor, në të cilën vendosi qeverinë socialiste, ose për ne shqiptarët, se besimi ishte vetëm një aksident i madh? Por kjo ishte e gjitha kot, më kot për të kërkuar ndonjë mbrojtje nga një gjendje të tillë, por kur vjen puna për te  Shqiptari, është trajtuar si  një leckë, gjithmonë përgjegjës  ose viktimë kujdestar për fajin që nuk e ka. Kjo është një sagë e ndryshme për fatin dhe jetën tragjike të  shqiptarëve në këto vende të Ballkanit.

Për rolin e këtyre grabitësve  të  pamëshirshëm  dhe që vepronin në stilin  banditesk nga kthetrat e shërbimeve sekrete të JB, të përgatitur në skenar, që kam hasur e kuptuar  shumë më vonë, ku janë fsheh edhe urdhra  të dikujt, që  mua, duke më  përdoret si një kokë turku, duke  u vë  më shumë në siklet dhe situatë të veçantë,të budallallëkut të tyre, hetimet u zhvilluan  të  shoqëruar  me  forma të rënda të torturës dhe metodat e ndryshme të poshtërimit dhe dhunës me qëllim  që të  më  mposhtin  moralisht dhe të më thenin  psiko-fizikisht .

… Vite e vite po kalojnë…Megjithatë, koha ka treguar qartë dhe këtë e dëshmon edhe sot , se çdo gjë ka qënë në mënyrë perfide e montuar dhe inskenuar,  që tregojnë faktet,sepse koha është gjyqi më i saktë, dhe  domosdoshmërisht dolën dhe po  dalin gjërat në dritë të diellit, e kjo do të thotë:  definitivisht  të zbulohet e vërteta , dikush e don atë apo jo, sepse unë nuk kisha në dijeni për ndonjë ,,krim,, dhe   unë nuk  dija  se çfarë po ndodhte, çfarë është punë e … Perëndia Zoti  u kujdes për mua dhe më ka ruajtur mëndjen dhe shëndetin dhe eci në rrugët e jetës dhe të drejtës njerëzore…

***

Megjithatë, jam i bindur dhe nuk kam as më të voglin dyshim se në fund do të shpallem i pafajshëm për akuzat e ngritura ndaj meje. Mirëpo, nuk e di dhe sa kohë të vazhdoj të mbahem padrejtësisht në betejën e stërgjatur me vite e vite duke kërkuar drejtësinë dhe të di të vërtetën. Kam qenë dhe akoma jam dashamirës një nga mbështetësit e hershëm  për Drejtësisë dhe zhvillim të vërtetë e të denj njerëzor, edhe tani bile, sa kohë që jemi duke ecur në rrugën e reformave dhe integrimin e vendit në Bashkimin Europian dhe kam kritikuar qëndrimet negative të disa personave eminent dhe me influence në organet e UDB-së së Jugosllavisë koministe dhe të politikës së saj, apo të KQ të LKM në moment dhe kohë të ndryshme. Kam luftuar kundër korupcionit të ,,pashallarëve,, në pushtet, jam acaruar me sheaf të SJB dhe SDB në Shkup, Tetovë, Gostivar, Kërçovë dhe më gjërë. Por, ata as që ndryshonin qasjen dhe diskursin e tyre politik ose të fenomenit të familjarizmit dhe nepotizmit që kishin lëshuar rrënjë të thella në të gjitha poret dhe institucionet e shoqërisë dhe sistemit, totslisht të shndërruar  në një regjim autoritar nën diktatin e një individi në hijerahrijën e UDB-së ose të Partisë komuniste, sidomos në relacionin Shkup-Beograd dhe anasjelltas…

Jam burgosur me pa të drejtë dhe me vite e vite të tëra më kanë mbajtu (972 në paraburgim dhe izolim të plotë), thjesht dhe vetëm për faktin se jam shqiptar kështu siç jam me edukatën dhe kulturën e kombit që i takoj, dhe i vetmi ,,faj,, imi ishte pse isha shqiptar dhe i kisha  kritikuar qeverinë dhe politikat e saj, duke i shkruar letra dhe reagime të nxehta edhe Titos personalisht kundër të bëmave negative dhe fushatave antishqiptare udbashiane dhe kriminale e shoviniste ndaj shqiptarëve halklexhinj, para dhe pas arratisjes sime në SHBA.

Që nga viti 1967/68,  kur ende isha si mësues i ri, kam filluar të shkruaj në gazeta e revista të ndryshme të cilat bptoheshin në Shkup dhe Prishtinë, dhe deri më sot, fshehurazi jam përballur me njerëz të klaneve ose nëntokës të cilët ishin SHTET MBI SHTET  dhe ndaj meje është ndërmarrë aksion i fshehur e tinëzar si rrjedhojë e qëndrimeve dhe pozicionimit tim ( të mëvonshëm në rradhët e SDB si analist) por, njëkojësisht edje për shkrimet, kontaktet me njerëz dhe deklaratat e ndryshme të mia. Përherë kam patur besimin e patundur se liria e shprehjes dhe e fjalës është një e drejtë e patjetërsueshme e mbrojtur nga Kushtetura e Jugosllavisë së Titos dhe Karta Europiane për të Drejtat e Njeriut në përgjithësi. Por, me keqardhje më duhet të pranoj se e gjitha kjo paskësh qenë thjesht një iluzion dhe një bindje ime e gabuar për atë kohë dhe vite të rrënuara…

I  cunguar në qeli betoni

Gardiani i burgut e hapi derën e rëndë të qelisë ku unë qëndroja galuç, më ofroi një document ku kërkoj të nënshkruhesha. Ishte një vendim nga Gjykatësi hetues … KI-113/81 të 7 tetorit 1981. Me të cilin vazhdohej qëndrimi im në paraburgim edhe për disa muaj me rradhë. Në atë  vendim  thuhen edhe ca gënjeshtra të rradhës, të palogjikshme dhe kontradiktore edhe me veten e dispozitivin e tyre.

Unë menjëherë bëra  ankesën time , ku  kërkova lirimin tim të menjëhershëm nga ai paraburgim I paligjshëm,  sepse nuk kisha lidhje me “pretendimet” e tyre. Përgjigja ndaj ankesës sime kurrë nuk  arriti nga  gjyqtarët. Pse është kështu – nuk e di, e di se gjykata nuk e respektoi ligjin, as nuk dëshironin  të ballafaqoheshin  me të vërtetën e vërtetë rreth pafajësisë sime.

Ditëlindja ime, 10 tetor 1981, isha duke pritur në  qelinë e burgut nr. 30. Unë nuk besoj se dikush mund të qëndrojë në ferr për disa ditë, e  jo me muaj e vite. Dhe unë nuk do të mendoj  as në ëndrrën  se mund  të  kem kaluar afro 972 ditë në këtë qelizë, më mungon ideja e ditës kur është natë, ose në ishte verë apo dimër. Vetëm pafajësia më dha fuqinë për të duruar. Një muaj më vonë kam marrë  edhe një vendim  tjetër për zgjatjen e paraburgimit  KI-163/81 i 3 nëntorit 1981, e cila është vetëm supozim i pabazë ku  në faqen e dytë thuhet: “I akuzuari Vahdin Ramadani  ka pranuar plotësisht  ,,krimin .. Ai dhe të pandehurit e tjerë e kanë zhdukur  Deliq Melihën  në Gostivar. Pas kësaj  thuhet kinse ajo është vrarë me dy plumba në ballë tek vendi Ura e Vardarit afër fshatit Forinë, ku pastaj të tre bashkë  e kanë  hudhur  në lumi … “

Aty  kalova  kaq shumë muaj, i përqafuar me trishtimin  dhe frikën, i  lidhur me zinxhirë dhe pa asnjë mbrojtje ligjore apo asaj që më garantonte ligji dhe Kushtetuta easaj Jugosllavie, e cila ishte njerkë për shqiptarin.

Qeliza ime dukej si një kuti prej betoni. Kam folur me veten time, si Cezari para gjykatësve romakë, dhe zhurma e zërit tim humbi në mes të mureve të trasha. Pra, guximi dhe krenaria ime, siç kam qenë gjithmonë në jetën time, jam  rritur në luftë  kundër padrejtësive dhe tundimit. Si i kam shkruar ankesat kundër akuzave dhe padrejtësive gjatë hetuesisë dhe sencave gjyqësore, kam bërë analiza të panumërta për gjithçka që kam dëgjuar deri tani dhe gjatë dëgjimit të inspektorëve dhe të tjerëve të cilët bënin manevrime dhe ujdi me gënjeshtrat. Kam analizuar deklaratat e Ramadanit dhe Huseinit gjatë konfliktit, së pari në Bugojno SUP, më pas në  akvendimin nr. K.133/81. Dhe akteve të tjera të mëvonshme. Ndërsa Ramadani  nuk thotë asgjë të veçantë në lidhje me vrasjen e pretenduar, Hajrullah Huseini në SPB në Bugojno, mohon çdo gjë, por më vonë thptë kinse e ka vrarë të humburën me dy plumba, porse për këtë, siç e kanë ,,këshilluar,, Ante  Bernada dhe të tjerë, duke e shtri në dajak, kinse ai e ka vrar por me ,,urdhër të Nafi Çegranit …!

Çfarë ironie dhe turpi !

Ishte e qartë se Ramadani nuk tha ndonjë gjë të veçantë për fajin tim dhe foli nga frika dhe kërkoi shpëtimin nëpërmjet meje. Hajrullah Husaini i tha gjykatësit kinse  ata janë “takuar” me një  femër që ndoshta ajo është ,,quajtur,,  Meliha. Ai  thotë më tej se, duke qënë  se kanë “shkuar  së bashku” me një furgon të verdhë,në drejtim të motelit  “Burimi” në fshatin Forinë. Dhe se ka qënë dita e shtunë . Aty kanë  pirë  kafe, dhe kur  paskan dal, doli,në anën e djathtë të lumit Vardar  “Nafi Çegran nxori një armë nga xhepi i tij  dhe me dy plumba  e  pat ” vrarë ” Deliç Melihan, dhe ai dhe Ramadani  e paskan  hedhur  në lumin Vardar .

Hetuesi Badul Nikica i thotë:,, Po, po  Ramadani, ashtu është, e ka vrar Nafi Çegrani, porse nuk e keni hedhur vetm  ti  dhe Hajrullahi në Vardar, por…,,Site trojica zajedno!,, ( që të tre bashkarisht)!

Unë reagova duke i thënë se tamam si gjykatës hetues po vepronka, dhe se u jepka ide të kirë: ,,sva trojica zajedno,, Sepse nuk ka logjikë që unë të vras dikend e ata ta hedhin në Vardar, Andaj u thua që të tre bashkë dhe i lidh demat kokë më kokë.

Ai u hidhëruar dhe plotë mllef dhe zemrim më tha se keq do ta psoja unë dhe se jeta ime dhe vitet e rinisë  do të më kalonin Brenda mureve të burgut.

Si mund të jetë po aq e lehtë të thuash, sikur të ,,vrasish,,  një pulë? Një veprim i tillë që “bëri” Çegrani a afre nuk e shqetësoi dhe  nuk e mërziti Ramadanin dhe Husseinin dhe më pas, si qënkan ndarë? Secili prej tyre aq lehtë  shkuan  në shtëpitë e tyre me një shpirt të qetë, sikur të mos kishte ndodhur asgjë. Si është e mundur? Ose nëse këto dy janë personalisht përgjegjëse për fatin e vajzës së zhdukur, pse ata ndërhyjnë me mua me dallavere e gënjeshtra, pse nuk e thuajnë të vërtetën nëse paska ndodhur gjë seriozisht? Ose  e gjithë kjo është rezultat I asaj siç janë marrur vesht me Ante Bernadë, Temelko Bosjkovskin etj.duke pranuar që  në mënyrë të padrejtë të akuzojnë dike tjetër apo akuzat t’i hudhin mbi mua për të shpëtuar veten.Apo mos vallë, këtu ka  edhe ndonjë  tjetër konspiracion  që kjo  historia të duket si një film.

Një ditë prej ditësh në Burgun  hetimor më  bënë një vizitë edhe  kryetari i Gjykatës së Qarkut në Zenicë, Mirko Boshkoviq, prokurori publik i qarkut Džemaludin Mutapčić, gjyqtari  shavinist Baboviq Tihomir dhe të tjerë. Unë u përgjigja me sinqeritet pyetjeve të tyre, duke pretenduar se do të  më lironin  nga burgu, sepse aty më mbanin  në mënyrë të paligjshme dhe  se unë nuk kasha lidhje me ndonjë  gjë.

– Është më mirë të pranosh, mos na mërzit dhe të zemërohemi. Ata i njihni edhe  Ramadanin dhe Huseinin dhe ata ju akuzojnë! Ata të patshin në qafë!- tha kryetari i gjykatës.

E kuptoj, por këtu ka gjykatës dhe prokuror, këtu jeni edhe ju, duhet të shikohet e drejta dhe e vërteta në sy, e jo t bëhen me qëllim të keq ,,forcimi,, i  akuzave të rreme që nuk qëndrrojnë.

Nga lëvizjet e kokës së tij, dukej pamje  dy dimensionale. Ai më shikoi me ironi dhe vazhdoi:

– Vetëm thuaj të vërtetën! Përndryshe, sigurohuni që ju dhe emri juaj do të mbeteni në historinë e organeve gjyqësore të BiH dhe Jugosllavisë …!  Ju duhet të pranoni atë që ne po kërkojmë!”-tha I egërsuar Tihomir Baboviq.

“Ju duhet të pranoni se keni bërë një gabim, Nafi! Ju duhet të mendoni për familjen tuaj, gruan tuaj dhe fëmijët tuaj, prindërit tuaj të cilët vuajn dhe   përmallohen për ju!

– Ajo që unë pretendoj është e vetmja e vërtetë, gjithçka që Huseini dhe Ramadani kanë thënë, dhe më vonë Arif Zekiri, një gënjeshtër e dukshme. Në këtë makth dhe këtë rrjet hetimor-gjyqësor, unë jam viktima e vetme! Përsërita.

*** 

…Nga darka që na sollën nga një pulë të pjekur në tabakë, vetëm atëherë e kuptoja se ishte nata e  Viti  të  Ri 1982, të cilin prisja në qelinë e burgut të mallkuar. Unë isha duke menduar për fëmijët e mi, gruan time dhe prindërit e mi:

– Çfarë po bëjnë tani njerëzit e mi në Shkup dhe në Çegran?

Papritmas u ndjeva i fortë dhe njëkohësisht i kapluar nga një  dhimbje shpirti nga brenda.

Nuk di edhe sa kohë duhej të kalonte, sa muaj e vite që nuk e merrja me mend…Ah, sa ujë do të ketë kaluar në lum… E jeta ishte me plotë batica dhe zbatica, si deti me valë të trishtuara!

* * *

… Shpesh ndodhëte që  viktima, pasi zhvishej në këmishë e mbathje në një dhomë të caktuar, rrethohej nga skuadra e armatosur me  shkopij  të rëndë gome, të cilët të nxinin mishin, por nuk të thyenin kockat. E keqja vinte nga këpucët e rënda me gozhdë alpine, me të cilat ata goditnin ku të mundnin më parë. Dhe, kur “rebelit” i binte të fikët, i hidheshin kova me ujë të ftohtë dhe, ndërsa përmendej, fillohej me të nga e para, deri sa të bindeshin se i qe dhënë një mësim i mirë, nga i cili do t’i dilte gjumi natën edhe pas shumë kohësh. Unë të gjitha këto i kisha ndje dhe përjetuar gjatë fazave të hetuesisë sa here që më çonin në bodrumet e SPB të Bugojnës, siç kanë  vepruar edhe me Ramadnin ose Huseinin e të tjerë ku tmerri vdiste para vdekjes ! Ata e dinin mirë se kur arrinte kjo pikë, sepse ishin bërë mjeshtër në zanatin e tyre prej xhelati. ..Atëherë “rrebeshi” niste i papërmbajtur dhe vetëm fuqia e Zotit mund ta shpëtonte “kryengritësin” e gjorë, ose atë që ishte vetëm viktimë dhe nuk praninte fajin të cilin nuk e kishte bërë.  Ky qe një terror total në qënien e të dënuarit; sepse ai nuk i dinte shkaqet e vërteta të një ndëshkimi të tillë që të mund t’u ruhej përveç atij që  ,,hajka  e ujqërve,,  nuk i duronte dot njerëzit e ndershëm e kryelartë sië isha dhe veproja unë në hetuesinë e egër ose gjatë viteve sa kalova në burgje.

Hienat e sulmuan me mënyra barbare  personalitetin dhe  karakterin e  shqiptarit. Si mjeshtër të shkatërrimit në aspektin moral  të njeriut i jepnin rëndësi formës së arrestimit. Ajo bënte pjesë në mjetet e luftës psikologjike që e rrëzonte njeriun ngadalë në batakun e nënshtrimit.
 

***
… Fajësitë e paqëna dhe akuzat falco mund të montoheshin me anë të dëshmitarëve të rremë, kun ë krye të ,,fronit,, e mbanin dëmitarin pis e mashtrues Arif Zeqirin e Tërnovës. 

Kish edhe  nga ata  që e pranonin  ,,fajin,, vetëm  për  të mbetur gjallë me dhimbje, në heshtje duke grumbulluar urretje të dyfishtë në zemrat e tyre  të fyera, siç  ishte rasti me Vahedin  Ramadanin e Çajlës ose Hajrullah Huseinin e Llakavicëc, të cilët gjatë hetuesisë Ante Bernada dhe Stipe  Grabovac  i kishin fut në ,,lëkurë dashi,, sipas dëshmive të rreme të Arif Zeqirit, një mashtrues i dehur i cili fjalët që ia kishin diktuar inspektorë huliganë i kishte mësuar përmendësh si vjersh si ndonjë nxënës në klasë fillore.

***
…Megjithatë, tani pas  shumë viteshjam që gjendem në ,,liri,,  jam tejet i bindur thellë dhe ngushëllohem nga faktin që gjithmonë shkrimet dhe mendimet e mia kanë qenë në mbrojtje të demokracisë dhe shtetit të së drejtës, kjo që nëse mund tat hemi, si demokraci që ka ardhur sot! Nga ana tjetër, me pikëllon fakti se pavarësisht se gjithmonë jam pozicionuar në mbrojtje të demokracisë dhe shtetit të së drejtës, në të mirën dhe interesin e popullit që i takoj, për Atdheun tim dhe mirëqënien e përgjithëshme njerëzore, përpjekjet e mia po m’i shpërblyen që nga 1981 duke më burgosur padrejtësisht dhe dënuar me vite të rënda burg në saje të akuzave të rreme, për rast të montuar dhe gjyq tëinskenuar sipas stilit kominternist e udbashian. Më pikëllon dhe fakti, se që në kohën e atyre viteve të tërbuara dhe ndodhive në Kosovë, që bashkë me mua, dhjetëra dhe mijëra shqiptarë  të tjerë u përballen më të njëjtat padrejtësi, duke u burgosur dhe surgjynosur apo duke u pushuar padrejtësisht nga vendet e tyre të punës dhe po vuajnë padrejtësi nga kurthe dhe prapavija nga më të ndryshmet.

Gjatë gjithë jetës time, publikisht jam shprehur kundër të gjithë padrejtësive të shtetit dhe çdo përpjekje tjetër  antishqiptare  të jetës politike të vendit të asaj kohe (ish Jugosllavi), ku duhej të mbizotërote  drejtësia ndaj shqiptarëve në përgjithësi.

(…Përpiqesha të vlerësoja siç duhet ditët, muajt dhe vitet  që kaloja në burg sin ë atë të Zenicës, njashtu edhe në atë të ,,Idrizovës,,. Më vonë, kur më mundësuan të merrja libra, leximi i vazhdueshëm më freskonte mëndjen, shpirtin dhe zemrën. Krojova bindjen se në burg njeriun e shpëton nga e keqja dhe stresi vetëm leximi.Tani i jam rikthyer sërisht lëximit të romaneve dhe pa frikë mund të them se po përjetoj një pranverë të dytë pasionit tim për letërsinë dhe po plotësoj mangësitë e hershme, edhe tani pas vite e vitesh të kaluara në burgjet më famkeqe, tani kur gjendem në ,,liri,, lexoj me passion dhe shkruaj. Sigurisht, duke mos lënë pas dore filozofinë dhe shkencat sociale, madje edhe përshkrimin e vuajtjeve të mia Brenda kazamateve, meditimet dhe rrëfimet e mia për jetën prapa hekurave, atje ku isha I përmalluar për një rreze dielli …!

Tanimë jam duke shkruar edhe për aspekte dhe kuptimin e  jetës së njeriut në burg. Për mundësinë të kuptohet  qartë rreziku e elitizmit në aspektin që ato janë  të lidhura me shtetin e së drejtës, sundimin e ligjit dhe demokracinë,për kohët e tanishme të pluralizmit tek ne dhe në shembull me shtetet e zhvilluara demokratike të Europës dhe Amerikës. Sepse, mjerisht, tek ne ende dominojnë fenomene të ndryshme me të cilat në jetën e përditshme po përballemi dhe po mësojmë dhe pasojat dhe rrezikun e populizmit, pra vulgaritetin e njerëzve që ndodhin si zhvillime negative.

Ju jam mirënjohës të gjithëve; njerëzve të thjeshtë, politikanëve dhe kolegëve të mi të huaj , të cilët kanë kundërshtuar dhe dënuar arrestimin tim dhe të kolegëve të mi gazetarë dhe opinionistë. I falenderoj me zemër! Nga ana tjetër, nuk mund të mos shpreh zhgënjimin tim ndaj kujtdo që i vetëdijshëm që ndaj nesh, si shqiptarë në shtigjet ballkanike, është bërë një padrejtësi, ndonëse kanë patur mundësi të shprehin kundërshtitë e tyre  NATO dhe BE, kanë zgjedhur të heshtin  akoma dhe mos reagojnë sa duhet përballë këtyre padrejtësive. Megjithatë, mjafton të jenë të vetëdijshëm që ndaj nesh është bërë një padrejtësi e madhe, e këtë e kam ndjerë edhe vetë në lëkurën time sa i përket arrestimit, akuzave dhe dënimeve me padrejtësi dhe burgje të gjata vitesh e dekada.

( vijon)

Në datën e sotme, 30 vite më parë, më 23 Mars 1989, Serbia me trysninë e tankeve të ushtrisë jugosllave dhe terrorin e tejskajshëm të policisë, suprimoi autonominë e Kosovës të garantuar me Kushtetutën e vitit 1974 me të cilën shqiptarët kishin fituar statusin më të lartë politik e juridik deri atëherë në kuadër të federatës jugosllave. Ky status iu garantonte shqiptarëve të Kosovës, si shumicë absolute, një autonomi të lartë dhe statusin e njësisë federale, njësoj si njësitë tjera përbërëse të saj.

Nën masat e “gjendjes së jashtëzakonshme” në të cilat gjendej Kosova, një masë e cila ishte vendosur nga organet më të larta partiake e shtetërore jugosllave, pas grevës historike të minatorëve dhe protestave masive të shqiptarëve në mbrojtje të kushtetutës, Kuvendi i Kosovës më 23 Mars 1989, me shumë parregullësi procedurale e përmbajtësore, miratoi amandamentet kushtetuese të Kushtetutës së Serbisë. Me këtë akt, dhe me miratimin e amandamenteve edhe nga Kuvendi i Serbisë, de facto dhe de iure Serbia okupoi Kosovën. Qytetarët tanë, shqiptarët, u ngritën në demonstrata të fuqishme kundër këtyre ndryshimeve kushtetuese dhe në mbrojtje të të drejtave  e lirive kombëtare. Protestat u shtypën në mënyrën më barabare nga policia federative duke vrarë 21 shqiptarë, shumica e tyre të rinj nën moshën madhore, madje edhe fëmijë.

Derisa Kosova jonë dhe shqiptarët po përjetonim tmerr të shumëfishtë, republikat tjera po bënin sehir. Bota demokratike perëndimore, për herë të parë e pa sheshazi se si po shtypej një popull sepse donte barazi e liri si gjithë popujt tjerë.

Me këto ndryshime kushtetuese dhe okupimin e Kosovës, Serbia në krye me Millosheviqin arriti kulmin e fillimit të politikës hegjemoniste pasojat e së cilës i përjetuan edhe popujt tjerë për të përfunduar në luftëra, spastrim etnik e deri në gjenocid në Bosnjë e Kosovë.

Si delegate e Kuvendit të Kosovës në periudhën e ndryshimeve kushtetuese të vitit 1989 dhe pjesëmarrëse e proceseve politike e tjera deri sot, e ndjej të nevojshme që përveҁ kujtimit për një kohë të rëndë me ngjarje dramatike për Kosovën dhe shqiptarët, të shprehë shqetësim të madh për gjendjen në të cilën jemi sot e më shumë se dhjetë vite. 

Ҫka mësuam! Pothuajse asgjë!

Edhe pa 10 vitet e terrorit serb kundër shqiptarëve dhe luftën e golgotën që pësuam në veҁanti në vitet 1998-1999 deri në ndërhyrjen e NATO-s, do të ishte e mjaftueshme periudha e ndyshimeve kushtetuese për poltikën që të marrë mësimet e duhura. 

Serbia, ndaj Kosovës dhe shqiptarëve ka pasur dhe vazhdon të ketë dy qëllime kryesore:

Grabitjen e pasurisë së saj dhe zbrazjen e Kosovës nga shqiptarët.

Qe një kohë relativisht të gjatë, ndonëse jemi shtet i pavarur, si pasojë e politikave të dëmshme të përfaqësuesve të shtetit tonë, pandalshëm gati po realizohen të dyja këto qëllime. 

A duhen edhe më argumente për të rifilluar një politikë të re nacionale!?

Gjëmë e madhe dhe shumë e dhimbshme edhe pas një viti po ndihet në Çakorr. Janë çu pesh dragonjë e Kulçerda, për t’i dalë në ndihmë Çakorrit. Nga të rënat e tyre të forta dhe zjarrin që qesin nga goja e tyre është qarë bjeshka, po lëvizin gur të mëdhenj dhe po rrokullisen tëposhtë Rugovës. Po vajtojnë edhe Zanat e Malit që kukama e tyre po ndihet në tërë Rrafshin e Dukagjinit, po kukasin për humbjen e vëllait të tyre Çakorrin.

Por, pse qanë e vajton Çakorri?!

Po qanë dhe vajton Çakorri sepse i ka ndodhë diçka e keqe, diçka e tmerrshme që nga antitekti kur është aty si mrekulli e Zotit, Çakorri e ka nisur vajtimin, po kërkon ndihmë. Lutet për ndihmë kërkon që ta shpejtojnë, kërkon të kthehet në Kosovë, gjëma e tij po dëgjohet larg, shumë larg deri lart në kupë të qiellit, po ndihet gati në tërë Rrafshiren e Dukagjinit. Ia dëgjuan kukamën edhe Bjeshkët e Kelmendit, ia dëgjuan zënin, Sharri, Çiqavica Savinovoda, Cerovoda Mokna dhe Bjeshkët e Thata, po kanë dhembje për Çakorrin sepse ai po qanë dhe rënkon po kërkon ndihmë, po kërkon të shpëtohet. Më sa zë që ka Sharri i thërret motrat dhe vëllezërit nga Gjarevica e deri në Mokne dhe ju jep kurrajo, i ngushëllon për humbjen e Çakorrit, për largimin e tij nga trojet arbnore. Kurrë në historinë e vet Çakorri nuk është dorëzuar, nuk është koritur, ka qëndruar stoijikisht, është përballur më stuhitë e kohës, u ka bërë ballë të gjitha ushtrive
barbare që deshën ta pushtojnë, i ka bërë ballë edhe luftërave të Mark Milanit i cili donte ta merrte, bile edhe me forcë Çakorrin, por ai qëndroi, luftoi së bashku me kreshnikët e Rugovës dhe kurrë nuk u dorëzua. Por, tani Çakorri po dorëzohet, sepse po do ta largojnë nga aty ata që kurrë së ka pritë.Ia kthyen shpinën tradhtarët e kombit të cilët nuk punojnë për shtet por veç për pushtet.

Por çka po i ndodhë Çakorrit që po dridhet, po gjëmonë, qanë e vajton, kërkon ndihmë që të shpëton?!

Po qanë, vajton e rënkon Çakorri , sepse para një viti në një sallë të madhe në qendër të Prishtinës ishin mbledhë të gjithë korbat dhe sorrat e zeza shqiptare në një pazar të madh për ta falë këtë nuse më të bukurën e Kosovës, për t’a falë nipit të Mark Milanit. Janë mbledhur aty korbat dhe kryekorbat së bashku me sorrat e zeza që nuk dinë së çka është Çakorri, nuk dinë dhe çfarë rëndësie, çfare bukurie jetike ka për Kosovën. Nuk di sepse korbat dhe sorrat e zeza janë
rritur nepër shkurrat e Drenicës, LLapit, Gollakut dhe Karadakut, janë rritur nepër puset e Bullicave, që kurrë nuk kanë shijuar erë dhe aromë të këndëshme të pishave mijëvjeçare të Çakorrit.

Po pse qanë e rënkon Çakorri?.Qanë e rënkon Çakorri sepse korbat e zi e ndanë nga trualli i vet, nga njerëzit e vet, e ndanë nga kreshnikët e Rugovës me të cilët është rritur dhe ka lëshuar shtat. Rënkon Çakorri, e duke qarë thotë pse po ma bëjnë këtë kur dihet që me shekuj qëndrova këtu, qëndrova këtu si nuse në divan për t’i dhënë hijeshi dhe bukuri krejt Kosovës iu bëra ballë të gjitha stuhive dhe luftërat e barbarëve që kurrë nuk më mundën.Por. pse ma bëtë këte o ju horra, o korba të verbër që nuk shihni më larg se deri te hunda e juaj. Unë dua që të kthehem nuk rri në Mal të ZI, sepse unë nuk dua t’i takoj tokave të Mark Milanit i cili ka tentuar të na i zhduk rrënjët tona nga këto troje. Nuk dua te rri në tokë të huaj sepse nuk e di as gjuhën e tyre, nuk i di adetet e tyre. Dua të rri këtu në vendin tim, në traullin tim sepse gjuha ime është gjuha e bukur dhe e ëmbël shqipe. E kam mësuar këtë gjuhë së bashku me Kreshnikët e mi rugovas të cilët i dua shumë dhe nuk mund të ndahem nga ta. Po e dua shumë edhe mikun tim Qun Lajqi, i cili si shqiponja fluturonte përreth meje, i cili më kënaqte me atë Lahutën e tij të Malcisë.

Po pse po qanë dhe vajton ti o Qun Lajqi?!

Po pse, po ta humbën, ta shitën Çakorrin o Qun Lajçi, sepse ti u linde dhe u rrite, por edhe u burrnove në këto anë, e shijove bukurinë e Çakorrit, por edhe tufat e deleve që blegëronin për qingjat e tyre. Pse po ta ndanë Çakorrin o Qun Lajqi, pse po t’i ndajnë këto livadhe, prroje, kroje, pisha dhe liqene me ujë të këthjellët bjeshke, bilur, pse po t’i marrin kujtimet e Çakorrit, flertimet me qobaneshat e Rugovës kur nise të bëhesh burrë, pse po të ndajnë nga kënga e bukur e Lahutës, bash sikur ajo e Gjegj Fishtës, kur u këndonte  kreshnikeve për luftërat e tyre ndër shekuj në mbrojtje të Çakorrit.

Qave dhe vajtove i këndove këngë kreshnike me atë lahutën tënde të malësisë, luteshe deri në kupë të qiellit për mbrojtjen e Çakorrit. Por, horrat, korbat dhe sorrat e zeza të pushtetit të mundën edhe pse ta dhanë besën, të lanë pa Çakorrin, të lanë vetëm me mallin dhe kujtimet për të dhe s’të mbëtet gjë tjetër pos me vaj në lot të përshëndetesh me Çakorrin me mikun tënd të vjetër me te dashur me te cilin u rrite dhe u burrnove. Kjo është humbja (pos vajzës që e humbe para sa kohësh) më e madhe në jetën tënde, më e dhimbshmja që ke përjetuar në jetën tënde.

Edhe pas një viti horrat që e shitën Çakorrin nuk bënë asgjë për ta kthyer. Ata veç e kishin mashtruar veten Parlamentin dhe popullin se do ta kthejnë Çakorrin, por jo nuk e bënë. Pse nuk e bënë këtë një ditë koha do të tregojë, atëherë ata do të turpërohen para popullit, para vetes para familjes për tradhtinë dhe mashtrimin e madh që I bënë atedheut.

Kur të vijë kjo ditë që shumica e të majtëve të mendojnë më parë e më shumë për vetveten, familjet, fëmijët e tyre, të ndjehen më së pari qytetarë dhe të ngrihen masivisht kundër qeverisë së tyre, “shtetit që duam” me kërkesa krejt njerëzore, të logjikshme e të plotësueshme, atëherë Edi Rama me shokë e shoqe mund të tremben e reflektojnë seriozisht dhe t’i kenë orët të numëruara apo të pakta në kolltukët, që po i shpërdorojnë në mënyrën më të papërgjegjshme.

Këto dy vitet e fundit partitë opozitare kanë organizuar rrallë e për mall disa protesta masive. Si në shumicën e protestave në botën demokratike, siç po ndodh e po shikohet edhe në Paris, prej rreth 5 muajsh e siç ka ndodhur edhe në Romë, Athinë, tri qytete që njihen si kryeqytete të kulturës dhe demokracisë botërore, edhe në atë të 16 shkurtit, në Tiranë, kryeqytet i një vendi me “demokraci foshnjore”, pati disa akte dhune e shkatërrimesh. Duke e vazhduar krahasimin me atë të 21 janarit 2011, organizuar nga PS dhe “udhëhequr personalisht me mençuri dhe largpamësi” nga vetë kryetari Edi Rama, protestat e opozitës mund të cilësohen edhe sfilata apo parada… mode të veshjeve, flokëve, grimit të fytyrave, bukurisë së femrave… Nejse, duhet t’i largohem kësaj hyrjeje, sepse ideja e këtij shkrimi të sotëm nuk është analiza e formës, karakterit, fryteve dhe dëmeve të protestave të opozitës… Personalisht, duke i njohur shumë mirë opozitën dhe pozitën, Edi Ramën dhe Lulëzim Bashën, mënyrat dhe format e tyre të reklamimit mediatik, të synimeve e të platformave të tyre të kundërvënies në parlament dhe jashtë tij, qysh më 6 tetor 2016, ose afro 9 muaj para gjasme zgjedhjeve të 25 qershorit 2017, në analizën me titull “Edi Ramën nuk ka kush ta rrëzojë”, botuar në “Gazeta Shqiptare” dhe “Balkanweb”, jam shprehur se Edi Ramën dhe qeverinë e tij mund ta rrëzojnë vetëm vetë PS-ja në tokë dhe Zoti në qiell… Ky konkluzion mbështetej edhe në faktin se  me humbjen në zgjedhjet e  23 qershorit 2013, PD-ja, personalisht Sali Berisha, me apo pa dashje,  ia lanë pushtetin në duar Edi Ramës me shokë e shoqe, shoqëruar edhe me disa “dhurata” të tjera.  Fjala ishte, së pari, për katandisjen e PD-së si në gjendje kome dhe, për më tepër  të vendit pa opozitë të vërtetë, pa sindikata të fuqishme, të afta për përmbysje qeverish e për rrotacion qeverisës,  pa popull ose me popull të zhgënjyer nga të dy palët,  që e besonte dhe e vazhdon ta besojë  përrallën propogandistike hedhur në treg  “çuditërisht” apo jo rastësisht pas 23 qershorit 2013 se “të dy palët janë njësoj”…Natyrisht, edhe më 6 tetor 2016, edhe sot, PS-ja, edhe pse e katandisur nga Edi Rama me shokë e shoqe si një magazinë votash dhe mitingashësh dhe si një nga pronat e shumta  të kryetarit, vazhdon ta mbështesë masivisht “qeverinë rilindase”. Edhe më keq, edhe piramida e  strukturave të PS-së  janë formalizuar dhe pronësuar nga Edi Rama, duke e bërë demokracinë e brendshme “një përrallë nga e kaluara e largët”. Kjo nënkupton se mund të llogaritet si i pamundur ndryshimi i lidershipit partiak dhe qeverisës nga brenda. Megjithatë, ndryshimi  që kanë sjellë koha, kriza, kolapsi shumëformësh e shumëngjyrësh, korrupsioni i pafre i disa ministrave dhe ministreshave, koncesionet e dhuruara ose oligarkëve ortakë ose askushëve 26-27 vjeçarë dhe recepsionistë, është se, sidomos në dy vitet e mandatit të dytë, një masë e socialistëve me teserë , me zemër dhe bindje, nuk   munden  t’ i përmbajnë dhe fshehin  më  pakënaqësitë, zhgënjimet, kritikat, ankesat…ndaj saj, domethënë ndaj “qeverisë që duam”. Apo se kanë 74 vjet që janë vetësakrifikuar për gjasme të majtën, pa ju kthyer prej saj as çereku i sakrificave të tyre. Mes socialistëve nuk janë të paktë ata që kanë sy, mendje, pjekuri kurajë të bëjnë një analizë të thellë e të sinqertë, afërsisht sipas kësaj logjike dhe forme. Koha ka 74 vjet qe rrjedh e ne, qe jemi peng apo robër te se majtës, jemi rrotulluar si kuajt në lëmë, pa dalë në breg apo pa u ngjitur në majë. Të fundit në Evropë ishim më 29 nëntor 1944 dhe të fundit jemi edhe sot në mars 2019. Atëherë rrinim në radhët për bukë, qumësht, mish ,vezë…, sot fëmijët dhe nipërit tanë, me gra e fëmijë, në dyert e ambasadave të SHBA-së, Gjermanisë, Britanisë së Madhe, Kanadasë… për të ikur për në vende të kapitalizmit, ku përgjithësisht qeveris e djathta dhe jo drejt Rusisë, Kinës, Kubës, Koresë së Veriut, Venezuelës, Serbisë…ku kanë mbetur akoma në qeverisje “të majtat” komunisto- socialiste…

Kjo dukuri reflektimi dhe zhgënjimi  që po masivizohet në gjirin e vetë të të majtëve jep arsye dhe shkas të shpresohet  se më në fund, pas 74 vjetëve, edhe qytetarët e majtë, po fillojnë të ndjehen, mendojnë dhe reagojnë jo padisktueshmërisht si partiakë, militantë, fanatikë, votues, si tifozë të çmendur të kryetarit,  por më së pari si qytetarë, si kryefamiljarë, si prindër, gjyshër, si konsumatorë…Nënkuptueshëm, edhe  si viktima mashtrimesh dhe të plot të këqiave të përbashkëta, të hapura e të mbuluara me ndërrime etiketash dhe të datave të prodhimit dhe të skandencës, me bojëra fasadash, flamurësh, leckash e lulkash në bulevarde e festa, që nuk mund ta mbulojnë lakuriqësinë e krizës, dështimit, varfërisë, korrupsionit…Dihet se edhe shumica e socialistëve po ndëshkohen njësoj nga keqqeverisja e “rilindjes”, sepse marrin të njëjtat paga e pensione të ulta, paguajnë me të njëjtat çmime dhe me tendencë rritjeje dritat, ujin, internetin, paketat e programeve televizive, biletat në aeroportin e Rinasit, arkivolin dhe atë copë tokë apo gropë në varreza …Blejnë me të njëjtat çmime në të njëjtat dyqane e supermarkete bukën, mishin dhe sallamet, bulmetrat, peshkun, ilaçet në të njëjtat farmaci. Po kështu, lindin fëmijë, mjekohen ose…vdesin në të njëjtët spitale, sorollaten me muaj e vite njësoj në të njëjtat zyra të “qeverisë dhe të shtetit që duam”. Kudo, njësoj, të djathtë e të majtë, janë viktima e të njëjtëve politikanë dhe qeveritarë të paaftë, të papërgjegjshëm e të korruptuar, që sheikizohen me miliona dhe miliarda nga djersa, gjaku dhe taksat e tyre, nëpërmjet tenderëve dhe koncesioneve,  ndërkohë që ata si qytetarë varfërohen, sëmuren, rrënohen financiarisht dhe vdesin më shpejt e më me vuajtje nga ushqimet, biskotat, çokollatat, ëmbëlsirat, barnat, ajri, uji, bulmetrat, zarzavatet, frutat me nivele të larta hormonesh, helmesh, ndotjeje, efektesh anësore, rreziqesh…Duke i njohur mirë të afërmit e mi familjarë, shokët, miqtë me bindje dhe votë të majtë, duke u qarë  shpesh së bashku me ata për të njëjtat probleme, halle apo vuajtje, e marr me mend se nuk e kanë të lehtë ta braktisin, “divorcojnë”  partinë, qeverinë dhe krahun e tyre të zemrës, qoftë edhe  për një periudhë të shkurtër, deri sa ato të reflektojnë dhe të korrigjohen sinqerisht  thellë dhe gjerë, në pozitë apo opozitë e të meritojnë rikthimin në pushtet, pas  një rilindjeje të vërtetë. Për të bërë këtë i tremb apo pengon edhe bindja apo alibia e investuar nga propaganda partiake dhe mediatike se “të dy palët janë njësoj” duke “harruar” qoftë edhe vetëm një fakt, se çmimet e shumicës së artikujve të ushqimit të përditshëm në mars 2013, niveli i faturave të korrupsionit nëpër zyrat e ministrive dhe drejtorive të përgjithshme, të  një kilometri autostradë në terren fushor, nuk ishin kaq të larta se sa tani, në mars 2019.  Shumë prej socialistëve të thjeshtë nuk e duan më Edi Ramën, sepse janë bindur cili është, cilët ka si idhuj, si shembuj apo modele, kujt i ka shërbyer dhe cilët po privilegjon dhe miliardizon, se ka afro 6 vjet që i mashtron me premtime, që “i harron” apo hedh në koshin e plehrave  të nesërmen …Nuk “i  ngroh” apo ua shton shpresat si njeri dhe si lider as Lulëzim Basha me ekipin e tij, mbushur , njëlloj si  ekipi Rama, edhe me çuna e goca, pa CV të pasura, pa përvojë dhe besueshmëri të lartë…Basha i “lemeris” edhe nga fakti se duket dhe vepron si “nuse me shumë vjehrra” dhe jo si vetvetja. Mund të mendohet se ai e ka të vështirë të fitojë zemrat e shumë më tepër demokratëve dhe socialistëve dhe të shprehë më shumë besueshmëri për vizionin dhe aftësitë, duke qenë i rrethuar në Tiranë nga Xhaferri, Saliu, Edi, ambasadorët e SHBA-së, BE-së, OSBE-së…,dhe në Bruksel  nga Mogherini, Fleckensteini, Hahni…

Dashur pa dashur, emri, figura, prania, imazhi dhe “trashëgimia” e tij janë alibi apo “gogol” të sajuar dhe investuar nga e majta, që më shumë i dëmtojnë se sa u bëjnë mirë PD-së dhe opozitës. Realisht, këto janë arsye të forta për të nguruar ata socialistë idealistë dhe kontribuues të hershëm për PS-në, që nuk e duan më si në fillim Edi Ramën, shtetin  dhe qeverisjen e tij. E keqja e tyre dhe e jona si shumicë e qytetarëve  është mentaliteti i trashëguar nga Enveri, se të dalësh sot kundër qeverisjes së majtë, kundër “rilindjes”, kundër Edi Ramës dhe ministrave dhe ministreshave të tij dhe t’u kundërvihesh, qoftë edhe jo bashkë me opozitën, kuptohet dhe interpretohet nga “populli i majtë”,  si “tradhti e lartë ndaj partisë, pushtetit, si” koloboracionizëm me pushtuesit nazi-fashistë, me imperializmin amerikan, “socialimperializmin sovjetik”, me revizionistët jugosllave”, si sabotim i integrimit në BE”, “ reformës në drejtësi”…Ndoshta, me shprese tek ZOTI, ky mentalitet dhe ky realitet ndryshon kur shumica e “popullit të majtë” të kuptojnë dhe binden se këto janë përralla propagandistike, zinxhirë për t’i mbajtur sa më gjatë lidhur pas shpurës së politikanëve dhe qeveritarëve, pas partive dhe kryetarëve të zemrës. Dihet se mëdyshja dhe ngurrimi i një pjese të socialistëve ndikohet nga interesa jetike, jo lehtësisht të kapërdishme apo të pallogaritshme. Kanë djem dhe vajza, nuse e dhëndurë, nipër e mbesa në punë të qeverisë e të shtetit,  tek kompani me bosë deputetë socialistë apo me bindje të majtë. Kundërvënie e një njeriu të familjes ndaj qeverisjes “rilindase” nënkupton presionin, rrezikun, mundësinë apo faktin e kryer, që po atë ditë apo të nesërmen, atyre t’u komunikohet pushimi dhe largimi nga këto vende pune…Por, edhe kjo është një arsye më shumë për të dalë kundër kësaj qeverie dhe qeverisjeje, që flasin gjithë ditën nëpër vend dhe nëpër botë për shtet ligjor dhe i shkelin brutalisht me këmbët e tyre të drejtat dhe liritë demokratike më minimale të qytetarëve, që edhe zgjedhjet i kanë shndërruar në pazar votash, mandatesh, postesh, vendesh pune, tenderësh, koncesionesh…

Është e nënkuptueshme se “turma” e socialistëve të zhgënjyer nga kryeministri dhe qeveria e tij, ose fare pak e tyre, kanë dy alternativa kundërvënieje. Ose të bashkohen me “turmën” më masive të opozitarëve, ose të dalin vetëm, gjithnjë me kërkesat e tyre, si qytetarë. Ndryshe nga sa dëgjohen tek opozitarët, kryekërkesa e këtyre socialistëve nuk mund të jetë: ”Zbrit ti Rama nga kali që të hipi Basha”. Ose shprehur ndryshe:” Ik ti Rama nga timoni, që ta marrë Basha”! Jo, sipas meje, subjektivisht, pa iu imponuar, sepse ata kanë plot burra dhe gra me shumë personalitet, dinjitet dhe integritet, socialistët  e zhgënjyer  mund të kenë këto kërkesa. Mjaft na mashtrove, vodhe, përdore, turpërove, zhgënjeve, Edi Rama! Ik sa më parë, në qoftë se nuk do ose nuk di të bësh shtet, qeverisje shumë më të suksesshme, të ndjeshme, njerëzore, sociale, shumë më të ndjeshme në xhepat, frigoriferët, tavolinat tona të ngrënies, në sirtarët e ilaçeve…apo të kursimeve të pakta! Qërohu sa më parë, me shokë e shoqe, në qoftë se nuk arrin brenda një kohe sa më të shkurtër të kesh strategji shkencore afatgjatë për ekonominë, shëndetësinë dhe  arsimin me të vërtetë falas, për  kulturën, shkencën, mirëqenien, drejtësinë…, që të na punësohen djemtë dhe vajzat, nipërit dhe mbesat, nuset dhe dhëndurët, në Shqipëri dhe jo të na ikin nëpër vendet e Perëndimit kapitalist, me dëshirë të përjetshme moskthimi në atdhe…

Kur të vijë kjo ditë që shumica e të majtëve të mendojnë më parë e më shumë për vetveten, familjet, fëmijët e tyre, të ndihen më së pari qytetarë dhe të ngrihen masivisht kundër qeverisë së tyre, “shtetit që duam” me kërkesa krejt njerëzore , të logjikshme e të plotësueshme, atëherë Edi Rama me shokë e shoqe mund të tremben e reflektojnë seriozisht dhe t’i kenë orët të numëruara apo të pakta në kolltukët, që po i shpërdorojnë në mënyrën më të papërgjegjshme…Kur t’i marrin seriozisht këto “kambana alarmi”, besoj se janë aq të zgjuar të binden se duhet t’i braktisin kolltukët  nga të cilët kanë përfituar miliarda, para se të jetë shumë vonë…Koha do të vërtetojë se ikja e këtij ekipi politikanësh dhe qeveritarësh gjasme socialistë nuk do të ishte aspak humbje apo gjëmë për PS-në e parë e të vërtetë, historike, faktike dhe juridike. Në të kundërt, ajo do ta shpëtonte nga nëpërkëmbja, shfrytëzimi, diskreditimi, inkriminimi…, prej një tufe politikanësh dhe qeveritarësh, që e kanë marrë dhe e mbajnë peng prej 6 vitesh, duke e konsideruar dhe shfrytëzuar si minierë miliardash dhe privilegjesh sulltanore apo sheikore për veten dhe soi dhe sorrollopin e tyre, votash,  kartonësh, kukullash…Do ta shpëtonte PS-në edhe nga shtimi i pirgut me gabime, faje, gjëma dhe mëkate ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve në më shumë se 74 vjet. Përvoja e PD-së, më 25 qershor 2013, vërteton se rotacioni qeverisës me ikje të tilla të merituara, sjell më shumë të mira se sa të këqija për vendin dhe popullin dhe për vetë partitë…

Marrëdhëniet e Evropës me fqinjët e saj arabë, dhe me kolonitë e saj të dikurshme, nuk janë vetëm një histori e mbushur me rreziqe. Samiti i pashembullt midis Lidhjes Arabe dhe Bashkimit Evropian në Sharm El-Sheikh të Egjiptit në datat 24-25 shkurt, ishte një përplasje e regjimeve politike.

BE-ja krenohet me një politikë të jashtme, të bazuar në vlera që afirmojnë demokracinë, sundimin e ligjit dhe të drejtat e njeriut. Nga 30 shtetet arabe që u takuan në Egjipt, vetëm Tunizia i afrohet plotësimit të këtyre kritereve. Në fund, 20 liderë evropianës, përfshirë kancelaren gjermane Angela Merkel, morën pjesë në samit, ku 2 udhëheqës, presidenti sudanez Omar Al-Bashir dhe princi i kurorës së Arabisë Saudite Muhammed bin Salman, kishin rënë dakord ta bojkotin aktivitetin.

Kjo mund të ketë mërzitur disi evropianët, por efekti i dukshëm ishte vlerësimi i mikpritjes nga ana e presidentit të Egjiptit, Abdel Fattah El-Sisi. Sisi është një ish-gjeneral, rrëzoi qeverinë e zgjedhur me vota të Vëllazërisë Myslimane në verën e vitit 2013, me koston e qindra të vrarëve. Nga atëherë, ai e ka qeverisur vendin me një grusht të hekurt, duke burgosur dhjetëra gazetarë sipas ‘Human Rights Ëatch’, si dhe 60.000 kundërshtarë e tij politikë. Vetëm muajin e kaluar, u vranë 9 anëtarë të Vëllazërisë Myslimane.

Përmbysja e qeverisë së zgjedhur në mënyrë demokratike, pas revolucioni të vitit 2011, u jusfitikua në fillim si diçka kalimtare. Por mbështetësit e Sisit, po forcojnë kontrollin e përgjithshëm, për të qëndruar në pushtet të paktën deri në vitin 2034. Gjithsesi, të paktën El-Sisi kujdeset të ketë fasadën e një burri shteti modern.

Sauditët, as që shqetësohen fare për këtë. Evropa, është mësuar ta portretizojë sakrifimin e të drejtave të drejtave të njeriut, si koston e nevojshme të diplomacisë në një botë anarkike. Por kjo është vetë mashtruese. Çështja e vërtetë, është se pse Evropa mendon se është kaq thelbësore të kultivohen marrëdhënie qeveritare, me qeveritë e regjimeve të tilla autoritare.

Arsyeja themelore e një samiti me Ligën Arabe, është se Evropa duhet të bisedojë me fqinjët e saj. Kjo është e vështirë të mohohet. Por nga samiti i Sharm El-Sheikh, nuk u arrit ndonjë gjë e madhe. Por ai sërish pati efektet e veta. Sisi kërkon legjitimitet për pushtetin e tij. Dhe BE-ia ja jep, duke e pranuar ftesën e tij.

Donald Tusk, kryetari i Këshillit Evropian, e përfundoi takimin me një konferencë shtypi të çuditshme, kur El-Sisi mbrojti me pasion regjimin e tij autoritar nën flamurin e nacionalizmit kulturor. “Ju nuk mund të na mësoni neve humanizmin”- deklaroi Sisi nën duartrokitjet e zjarrta të gazetarëve besnikë egjiptianë.

Evropianët dhe arabët, këmbënguli ai, kanë një “ndjenjë të ndryshme të humanizmit, vlerave dhe etikës… Respektoni vlerat dhe etikën tonë, siç bëjmë ne me tuajat!”. Nëse iu qëndron parimeve të saj, BE-ja nuk mund të pranojë një refuzim të tillë të vlerës universale të të drejtave të njeriut, dhe sigurisht jo nga dikush me një legjitimitetit të dyshimtë si El-Sisi.

Pra. përveç gjeografisë, çfarë e detyron Brukselin të bëjë marrëveshje me sundimtarë të tillë?

Referimi ndaj “realizmit politik”, është një tregues. Shumë shpesh, duke sugjeruar domosdoshmërinë tragjike të ‘duarve të pista’, një diskurs i tillë shërben për të përjashtuar “pse”-të e shumta. Ajo që e detyron BE-në të kërkojë një dialog konstruktiv me Ligën Arabe, është dështimi i saj për të trajtuar problemin e emigracionit që ka në shtëpi. Lidhja Arabe nuk është vetëm një burim i refugjatëve, azilkërkuesve dhe emigrantëve ekonomikë, por gjithashtu edhe një pengesë midis Evropës dhe dhjetëra milionave në rajonin e Sahelit dhe në Afrikën Sub-Sahariane, të cilët mund të dëshirojnë të emigrojnë në veri.

Është e qartë se zgjidhja e vetme konstruktive për këtë problem, në një periudhë afatgjatë është paqja; rindërtimi i shtetit në Libi, Siri dhe Irak; dhe zhvillimit ekonomik për të gjithë rajonin. Nën frymëzimin gjerman, Evropa po promovon një agjendë ambicioze të zhvillimit për Afrikën. Kjo është metoda e duhur. Por shkalla e problemit, është e frikshme.

Shumat e parave për të cilat po flitet, janë të pakta. Edhe nëse mund të ngrihen fonde, askush nuk e ka kuptuar ende, se si mund të batohen punojnë projekte të tilla të infrastrukturës në një shkallë të gjerë. E gjithë bota aktualisht, është duke marrë shëmbull nga Nisma kineze e Brezit dhe Rrugës.

Dhe ndërsa ministri gjerman i Financave, ishte mjaft i guximshëm së fundmi për ta pranuar, se në një periudhë afatshkurtër, zhvillimi ekonomik mund t’i bëjë njerëzit të jenë më shumë dhe jo më pak të pritur të emigrojnë. Pra nuk ka asnjë skenar realist, në të cilin Evropa të mos pranojë një fluks të ri emigrantësh nga fqinjët e saj jugorë.

Për më tepër, duke pasur parasysh demografinë e saj, mund të arrihet lehtësisht në përfundimin se Evropa ka nevojë për ta. Por ajo që e bën krizën kaq akute, është fakti se Europa është shumë e papërgatitur për ta trajtuar këtë problem. Ajo nuk ka një roje bregdetare të financuar, dhe të pajisur në mënyrën e duhur.

Nuk ka qendra përpunimi të financuara si duhet, për të trajtuar në një formë të civilizuar dhe efikase flukset e emigraantëve. S’ka një formulë të barabartë dhe racionale, për shpërndarjen e emigrantëve anembanë BE-së. Dhe ka qenë e ngadaltë dhe joefektive, në integrimin produktiv të emigrantëve në fuqinë punëtore evropiane

BE-ja jep jo më shumë se 1 përqind të PBB-së për integrimin e emigrantëve. Është kjo paaftësi e Evropës, që e detyron atë të mbështetet tek fqinjët jugorë autoritarë, për të mbajtur dhe strehuar emigrantët, dhe frenuar fluksin e refugjatëve. Kjo e bë fillimisht e dukshme në vitin 2016, në marrëveshjen e arritur mes Merkelit me presientit turk Rexhep Taip Erdogan.

BE-ja do të paguajë, që Turqia të pranojë refugjatët e kthyer nga Evropa. Marrëveshje të tjera të ngjashme, janë nënshkruar me Libinë. Teoricienët e realizmit politik, supozojnë se shtetet kanë ankthe të sigurisë, dhe i oriejtojnë politikat e tyre në përputhje me rrethanat. Është pikërisht kjo linjë që prodhon pasiguri për fqinjët e tyre.

Rezultati është dilema tragjike e sigurisë, një botë antagoniste, ku mbrojtja e sigurisë mund të kërkojë politika të ashpra dhe nëse është e nevojshme, edhe të paskrupullta. Problemi i emigracionit, duhet të jetë ajo që filozofi gjerman Jurgen Habermas, e quan një problem të politikës së brendshme globale.

Biseda e realizmit, mund të bëhet lehtësisht një justifikim për dështimin e shqyrtimit të mundësive dhe rrugëve të tjera për veprim. Është një gjë të jesh realist, mbi nevojën për të bashkëpunuar me Kinën për ndryshimet klimatike. Nuk ka alternativë.

Dhe një gjë krejtësisht tjetër të këmbëngulësh, që duhet punuar edhe me El-Sisin dhe shpurën e tij, për shkak se Evropa nuk mund ta përballojë e vetme problemin e migracionit. Kjo është zgjedhja e Evropës. Më shumë sesa realizëm politik, në këtë rast ka më shumë një poshtërim të qeverisjes demokratike. /Bota.al

Mirëpo, atë katastrofë tragjike, të planifikuar, të përgatitur, të sponosoruar dhe të “dizajnuar”  sipas modelit fashist çetniko-serb të Radovan Karaxhiqit, të Slobodan Milosheviqit, të Ratko Mladiqit, të Vojislav Sheshelit…etj. (1989-1999) ,  e parandaloi reagimi dhe ndërhyrja me kohë e kryeministres Jacinda Ardern dhe e organeve përkatëse të rendit dhe të sigurisë së shtetit të Zelandës së Re.

-Brenton Tarrant, një terrorist nga Australia, më 15 mars 2019 masakroi 50  myslimanë civilë të pafajshëm, duke u falur në dy xhami të Christchurch në jugun e Zelandës së Re. Këtë akt monstruoz kundër njerëzimit e bëri me të njëjtin qëllim dhe me të njëjtin motiv  çetniko-fashist serb dhe antihuman për t’i frikësuar dhe për t’i spastruar myslimanët nga Zelanda e Re, ashtu sikurse bëri ultranacionalisti, fashisti dhe racisti çetnik serb Radovan Karaxhiq-VRASËSI i SARAJEVËS, përkatësisht i Bosnjën (1990-1995)!

Mirëpo, së fundi, pas 30 vjetësh, pikërisht më 20 mars 2019, verdikti i drejtësisë së Tribunalit Ndërkombëtar të Hagës së OKB-së, i cili  kriminelin  serb “Radovan Karaxhiq e dënoi me burg të përjetshëm  për rolin e tij në luftën e Bosnjës së viteve 1990, duke konfirmuar bindjen  për akuzat  e kryerjes së  gjenocidit serb të Karaxhiqit, që u trajtuan kryesisht me masakrën e Srebrenicës, kur u  rrethuan dhe u vranë sistematikisht 8,000 boshnjakë, kryesisht meshkuj dhe djemë”. 

Në këtë vështrim, shpresojmë se  verdiktit të drejtësisë ndërkombëtare nuk do t’i shpëtojë as terroristi Brenton Tarrant, i “përpunuar” dhe i indoktrinuar nga terrorizmi gjenocidal  çetniko-fashist serb Radovan Karaxhiq dhe  Ratko Maldiq…etj., sepse Zelanda e Re nuk mund të shndërrohet në Sarajevën dhe në Srebrenicën e masakruar të Bosnjës.

 Mbarë bota, duhet ta dënojë terrorizmin

Vetëm fashistët,  kriminelët, ultranacionalistët dhe mbështetësit e sponsorët e tyre nuk  dëshirojnë ta dënojnë terrorizmin në mbarë botën, sepse misioni i tyre është vrasja e njerëzëve të pafajashëm dhe shkatërrimi total i botës së sotme.

Mirëpo, këtë fenomen të shëmtuar famëkeq dhe tragjik për gjithë njerëzimin, duhet ta dënojë KOLEKTIVISHT mbarë bota, ashtu siç veproi dikur Koalicioni Antifashist Botëror me Amerikën në krye, duke e luftuar  nazifashizmin e Adolf Hitlerit dhe të Benito Musolinit (1939-1945).

Mirëpo, sot, në fund të dekadës së dytë të shekullit XXI, “përgjumja”, toleranca, indiferenca, pasiviteti, disonancat në kuadrin e bashkësisë ndërkombëtare, janë të papranueshme, paradoksale, absurde dhe nuk ka kurrfarë justifikimi  që kjo të mos reagojë kolektivisht (pa asnjë doze seleksionimi), duke e ndëshkuar terrorizmin, qoftë ai mysliman, i krishterë apo budist…etj.; i bardhë, i zi, i kuq; lugat, fukara apo i pasur; mafioz,  normal apo abnormal, i shëndoshë apo hendikap  etj., sepse të gjithë terroristët meritojnë ndëshkimin e ligjshëm  sipas veprave të tyre të kryera kriminale, terroriste, fashiste apo gjenocidale, pa pardon, pavarësisht se ku, kur dhe kundër kujt i kanë kreyer  ato akte monstruoze barbarike.

OKB-ja mund të formojë një Aleancë Kolektive  Botërore  për luftimin dhe për “dekontaminimin” e tërësishëm të terrorizmit ndërkombëtar nga flora dhe fauna e bashkësisë njerëzore globale

Sepse realisht, vetëm Amerika dhe Evropa Perëdimore nuk mund ta çërronjosin terrorizmin botëror, por këtyre duhet t’u bashkohen të të gjitha shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara (193).

Pra, nëse duam të shpëtojmë nga terrorizmi ndërkombëtar e gjithë bota duhet  të bashkohet në një ALEANCË KOLEKTIVE BOTËRORE, që unanimisht ta dënojë terrorizmin. Kësaj Aleance, patjetër do të duhej t’i bashkoheshin edhe ata që kanë mbijetuar si viktima të terrorizmit serb në Kosovë, në Bosnjë, në Kroaci, gjatë dekadës së fundme të shekullit XX (1989-1999).  

Këtë Aleancë Kolektive BOTËRORE, para së gjithash e ka për detyrë ta formojë Organizata e Kombeve të Bashkuara, duke u bazuar në qëllimet dhe në parimet e Kartës së saj (1945) për respektimin dhe për mbrojtjen e vlerave universale (siç janë e drejta e jetës, e ekzistencës, si dhe të gjitha të drejtat dhe liritë e njeriut, të parashikuara me të drejtën humanitare ndërkombëtgare dhe me këtë Kartë), të  sigurisë dhe të paqes në dimensione botërore (KREU I, QËLLIMET DHE PARIMET, Neni 1, pikat 1, 2 , 3, 4).

Prandaj,  në përputhje me instrumentet juridike ndërkombëtare dhe me ligjet vendore të Zelandës së Re, duhet të dënohet edhe akti terrorist i Brenton Tarrantit, që shkaktoi 50 viktima dhe dhjetra të plagosur në dy xhamitë e qytetit Christchurch në Zelandën e Re, më 15 mars 2019,   duke përsëritur me këngë çetniko-barbare dhe me pamflete raciste antisemitiste terrorzimin individual, grupor dhe shtetëror të Serbisë së Slobodan Milosheviqit dhe të Republika Srspka të Radovan Karaxhiqit, me ç’rast tronditi, shqetësoi dhe pikëlloi vendin më kozmopolit, më tolerant, më demorkatik dhe më paqësor në botë-Zelandën e Re, që barbari të tilla fashiste nuk njeh gjatë historisë së deritashme të saj si bashkësi koekzistenciale multietnike dhe multipluraliste në botë.

Pra,  “s’ka më fal” për terrorizëm, pavarësisht se kush je dhe nga je, por vetëm dënim të merituar sipas veprës së kryer penale. Asnjë ligj në botë nuk dënon njerëzit për shkak të emrit, të religjionit apo të nacionalitetit, ashtu sikurse veproi Serbia fashiste gjenocidale e Slobodan Milosheviqit gjatë agresioneve të saj shfarosëse kundër kroatëve, myslimanëve dhe shqiptarëve, gjatë viteve 1989-1999, të cilët vetëm  pse nuk ishin serbë, gjyqet policore dhe ushtarake të Serbisë denoncuan  dhe masakruan me qindra e mijëra shqiptarë, kroatë dhe myslimanë boshnjakë, vetëm për t’ua pushtuar territoret e tyre indigjene dhe, vetëm pse donin liri dhe pavarësi nga Serbia kolonialiste dhe gjenocidale (1878-1999).

S’ka “më fal” për terrorizëm!

Shembullin reagues të KRYEMINISTRES së ZELANDËS SË RE, Jacinda Ardern kundër terrozimit, duhet ta ndjekin dhe ta mbështetin moralisht dhe ligjërisht të të gjithë kryeministrat dhe presidentët e mbarë botës, sepse rrugë tjetër nuk ka, o çërrënjosje të terrorizmit, o kapitullim dhe shkatërrim i vlerave njerëzore dhe i mbarë botës.

Ju lumtë Z. e lartnderuar Kryeministre JACINDA ARDERN e Zelandës së Re !

Që me plot arsye dhe me plot të drejtë nuk e përmendni emrin e kriminelit  Brenton Tarrant, por keni dënuar vetëm aktin e tij terrorist të kryer ndaj 50 të vrarëve dhe dhjetra të plagosurëve myslimanë në Jug të Zelandës së Re-shtetit më demokratik, më paqësor, më të qetë, më human, më tolerant dhe më të sigurt në botë.

Si viktimë e e mbijetuar e terrorizmit dhe e gjenocidit serb në Kosovë(1989-1999) dhe, tani si refugjat-shtetas i Amerikës (1999-2019), si rrjedhim i atij barbarizmi çetniko-fashist serb, urrej dhe denoncoj çdo terrorizëm dhe gjenocid në botë ndaj njerëzve, ndaj popujve dhe ndaj vendeve të pafajshme.  Së këndejmi,  e gjykojë me indinjatë edhe aktin terrorist çetniko-fashist  serb të Brenton Tarrant, i cili masakroi 50 myslimanë, duke u falur në dy xhami në qytetin Christchurch të Zelandës së Re, më 15 mars 2019.

Ndaj, si njeri dhe si intelektual shqiptaro-amerikan me parime humane, njerëzore dhe demokratike,  gjithnjë duke e përqafuar drejtësinë dhe humanizmin si vlera sublime universale katërcipërisht dhe pa asnjë rezervë e mbështes dhe kuptoj thellësisht reagimin  pikëlluese dhe indinjues që buron  nga thellësia e zemrës, e shpirtit dhe e dhembjes së sinqertë dhe humane e Z.Kryeministre të qeverisë së Zelandës së Re, JACINDA ARDERN se “Nuk do ta thotë kurrë emrin e sulmuesit të dy xhamive në ChristChurch në jugun e Zelandës së Re, i cili la të vrarë 50 dhe plagosi dhjetra të tjerë myslimanë, sepse ai me aktin terrorist deshi të bëhej i famshëm. Ai është terrorist. Ai është kriminel. Ai është ekstremist. Unë kurr֝ë nuk do të përmendi emrin e tij, ai do të jetë pa emër”, tha Ardern  në Seancën e Jashtëzakonshme të Parlamentit( të marten, më 19 mars 2019-M.H.), duke iu drejtuar deputetëve  me përshëndetjen në gjuhën arabe “Al-Salaam Alaikum”, që në shqip do të thotë “Paqja qoftë mbi ju”.

Veprimet dhe zotimet humane dhe të ligjshme të Kryeministres zelandeze JACINDA ARDERN për denoncimin, për luftimin dhe për shkatërrimin e çdo lloj terrorizmi  si në Zelandën e Re, ashtu edhe në gjithë botën, duhet t’i mbëshetin të gjitha qeveritë e kryeministrave dhe të gjitha  shtetet e bashkësisë ndërkombëtare, JO vetëm Amerika, jo vetëm Zelanda e Re, jo vetëm Australia, jo vetëm Kanadaja dhe jo vetëm Evropa Perëndimore, por e gjithë bota pa dallim sistemi politik dhe pikëpamjesh religjioze, sepse njeriu është KRYEVLERA e  gjithë botës, Jo kurrfarë ideologjie politike, as religjioze e as kurrfarë pushtimesh ekonomike, tregtare dhe territoriale në emër  dhe në llogari të tyre, duke vrarë njerëz  të pafajshëm dhe duke e shkretuar botën e civilizuar.

Terroristët nuk kanë emër tjetër veç terroristë

Anadaj edhe australiani Brenton Tarrant (28 vjeçar), që vrau 50 myslimanë civilë të pafajshëm duke u falur në dy xhamitë e tyre në qytetin Christchurch në jugun e Zelandës së Re, më 15 mars ( e premtë) 2019, nuk ka emër tjetër veç  TERRORIST pavarësisht nga identiteti gjenealogjik i tij (nacional dhe religjioz). Si rregull e pashkruar, terroristët nuk kanë as shpirt, as nder, as humanizëm, as fe, as komb, as atdhe e as Zot. Ndryshe, nuk do të merreshin me “zejen e zellshme” të terrorizmit duke vrarë njerëz të pafajshëm dhe duke shkatërruar vlerat civilizuese dhe universale të  gjithë njerëzimit.

Dihet përse terroristët i fajësojnë viktimat e tyre

Prandaj, bota duhet të nxitojë, që të bashkohet për të ndëshkuar terrorizmin, ashtu si  e luftoi dikur fashizmin në Luftën e Dytë Botërore (1939-1945). Ndryshe, edhe më tej, do të ketë viktima  të panumërta të terrorizmit ndërkombëtar.

Ata që i ndajnë viktimat  mbi bazën ideologjike, politike, religjioze, të ngjyrës, të gjuhës, të kulturës dhe të idenitetit të tyre nacional, ata janë vetëm terroristë dhe fashistë,  sepse  as 3 mij֝ë viktimat  amerikane të 11 Shtatorit 2001 në Nju-Jork, si rrjedhim i terroristëve islamistë, e as 50 viktimat dhe 40 të plagusurit myslimanë në xhamitë “Al Noor” në qytetin  Christchurch  në jug të Zelandës së Re, nuk ishin fajtore  pse u përkisnin religjoneve dhe civilizimeve të ndryshme, por fajtorë ishin ekzekutorët terroristë  islamikë të tyre, që nuk kishin as zot, as fe, as komb, as shpirt, as nder e as humanizëm sikurse edhe Brenton Tarrant (28-vjeçar) nga Australia.

Vetëm njerëzit e verbër dhe abnormalë nuk e dënojnë terrorizmin

Për  mua çdo viktimë e terrorizmit është e dhimbshme, e pakompensueshme dhe për keqardhje, pavarësisht se çfarë nacionaliteti, religjioni, kulture, civilizimi i përket (qoftë mysliman, i krishter, budist, hebrej… etj.) kudo që pëson në botë, ato janë viktima  të pafajshme, që askush nuk ka të drejtë t’i quajë ndryshe apo, për më keq, t’i fajësojë dhe t’i akuzojë  për shkak të drejtave të tyre, që i gëzojnë me  të gjitha  rezolutat, deklaratat, marrëveshjet dhe protokollet e miratuara nga Organizata e Kombeve të Bashkuara (1945-2019)

Ata që nuk e dënojnë terrorizmin dhe që në çfarëdo forme e heshtin, e simpatizojnë, e mbështesin dhe e justifikojnë atë mbi çfarëdo baze dhe segmenti qoftë, ata janë terroristë potencialë që rrezikojnë lirinë, drejtësinë, rendin, sigurinë,  paqen dhe mirëqenien e mjedisit qoftë lokal, rajonal apo ndërkombëtar.

Më thjesht, e keqja, e zeza, terrorizmi i shëmtuar  për vrasjen e njerëzve të pafajashëm dhe për shkatërrimin e vlerave të botës së qytetëruar nuk përbëhen nga një faqe-bardhezi, por kanë vetëm një faqe të zezë dhe tragjike-VRASJEN E GJITHË BOTËS NJERËZORE PROGRESIVE DHE HUMANE.

Mirëpo, assesi nuk duhet harruar se këtë botë  të civilizuar të sotme nuk e kanë ndërtuar, zhvilluar, përparuar dhe lulëzuar ultranacionalistët, fashistët, fundamentalistët e religjioneve dhe të sekteve të ndryshme, kriminelët, huliganët, hajdutët, zuzarët, injorantët, mafiozët, plaçkitësit, terroristët dhe piromanët monstrumë çmendurakë dhe shkatrrimtarë  të njerëzimit dhe të vlerave të tij, POR  njerëzit e mençur, të ditur, të emancipuar dhe vizionarë me virtyte dhe me parime të larta njerëzore dhe shkencore, të cilët kanë ndërtuar dhe prodhuar vepra dhe vlera kolosale me karakter human dhe universal botërorë. Prandaj, bashkësia e sotme njerëzore e ka për detyrë dhe mban përgjegjësi të shumëfishtë për respektimin, për ruajtjen dhe për mbrojtejen e këtyre  vlerave universale, pa të cilat nuk mund të paramendohet ekzistenca,  koekzistenca, drejtësia, liria, bashkëpunimi, barazia, reciprociteti, demokracia dhe paqja në dimensione rajonale e as globale botërore.

Mbarë Bota të flasë me një zë dhe me një armë!

Sepse terrorizmi është kancer për gjithë njerëzimin në planetin tonë. Prandaj, për ta çërronjsur këtë fenomen të shëmtuar vdekjeprurës, është e domosdoshme që të mobilizohet dhe të bashkohet e gjithë bota pavarësisht nga dallimet ideologjike, politike dhe religjioze, dhe të reagojë si një trup i vetëm i fuqishëm dhe i pamposhtur kundër çdo forme dhe akti terrorist qoftë individual, qoftë grupor apo qoftë shtetëror, ashtu siç  veproi e bashkuar kundër terrorizmit dhe gjenocidit nazifashist të Japonisë, të  Gjermanisë së Hitlerit dhe të Italisë fashiste të Benito Musolinit, gjatë Luftës së Dytë Botërore ( 1939-1945).

Kjo është rruga më e sigurt, më efektive, më e shpejtë dhe alternativa e vetme për të triumfuar mbi terrorizmin në dimensione botërore, sepse nuk ekzisotn  asgjë më e vlefshme dhe më e dobishme sesa  vetë njeriu. Kjo vlerë universale, duhet mbrojtur me të gjitha mjetet që ka në dispozicion bashkësia e sotme ndërkombëtare.

Ndryshe, indiferenca, toleranca, abolimi, mbështetja, justifikimi, simpatizimi, duartroktija dhe heshtja ndaj çdo akti terrorist qoftë me karakter lokal apo ndërkombëtar lë   hapur varrin  për viktima të reja  nga terrorizmi dhe nga fashizmi barbarik anticivilizues dhe antihuman. Ky është fatalizmi dhe targjedia, që sot po kërcënon mbarë botën, ashtu sikurse dikur nazifashizmi i Hitlerit dhe i Musolinit (1939-1945).

Jemi në shekullin XXI të lulëzimit të qytetërimit, JO në kohën e egërsisë dhe të barbarisë e as në kohën e Luftës së Dytë Botërore

Prandaj, është antietike, absurde, antihumane, antiligjore, antidemokratike, antipaqësore dhe e papranueshme në çdo aspekt, që të mos bashkohet e gjithë bota për t’i deratizuar të gjitha mikrobet kancerogjene dhe për t’i luftuar bashkërisht të të gjithë  individët, grupet, organiztatat apo  terrorizmin shtetëror, që me vite e dekada po  e terrorizojnë mbarë botën, duke vrarë civilë të pafajshëm vetëm pse u përkasin religjioneve, kulturave dhe civilizimeve  të ndryshme  (fëmijë, gra, burra, pleq, dejmë, vajza), e  për habi, bota ende nuk është unike, që ta parandalojë këtë katastrofë barbarike fashiste  kundër gjithë njerëzimit.

Mirëpo, nëse edhe më tej nuk bashkohet e gjithë bota sikurse në rastin e mposhtjes dhe të luftimit të nazifashizmit të Hitlerit gjatë Luftës së Dytë Botërore, lloj-lloj terrorizmash, do ta kërcënojnë tërë botën derisa KJO të mos flasë me një zë, me një drejtësi dhe me një plumb të përbashkët për vrasjen e çdo lloj terrorizmi pavarësisht se kush e kryen, kush e ushqen, kush e financon, kush e sponsoron, kush e mbështet, kush e nxit dhe kush e mbron atë dhe, për çfarë qëllimesh dhe interesash (politike, ekonomike apo religjioze)  e përdorin atë për të shaktërruar botën e civilizuar dhe vlerat e saj universale të zhvillimit dhe të përparimit shumëshekullor.

Çdo njeri që është normal, human, i shëndoshë dhe i arsyeshëm mendërisht e gjykon çdo terrorizëm (pavarësisht nga prapavija, interesat dhe qëllimet e tij ataviste qofshin ideologjike, politike, relizgjioze, ekonomike, tregtare, mafioze të luftës për pushtet ose të luftërave për t’i vrarë dhe shfarosur të tjerët si në kuptim të ngushtë dhe të gjerë), ndaj, duhet denoncuar edhe TERRORIZMIN E  BRENTON TARRANT, i cili më 15 mars masakroi 50 dhe plagosi mbi 20 myslimanë  të pafajshëm  civilë, duke u lutur në xhaminë Al Noor  në qytetin  Christchurch  në jug të Zelandës së Re.

Këtë akt terrorist monstruoz barbarik, pikësëpari e gjykoi kryeministrja z.Jacinda Ardern duke u shfaqur  e para në vendin e ngjarjes së përgjakur nga 50 viktimat e aktit terrorist, me ç’rast, e tronditur dhe e  pikëlluar,  shprehu ngushëllimet e saj familjarëve dhe të afërmëve të tyre, duke u premtuar dhe siguruar mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të tyre  fetare, njerëzore dhe jetësore, ashtu sikurse të të gjithë qytetarëve të tjerë të shtetit të Zelandës së Re, të garantuara me ligjet përkatëse dhe me Kushtetutë.

Në mbështje të kryeministres Jacinda Ardern,  të qeverisë, të parlamentit dhe të të gjitha strukturave të tjera politike e shoqërore të  Zelandës së re, këtë  akt terrorist të Brenton Tarrantit, e dënuan ashpër dhe me plot indinjatë edhe kryeministrat, presidentët dhe qeveritë e mbarë botës  humane, të ciiviluar, demokratike dhe paqësore.

Sa më sipër, terrorizmi ndërkombëtar mund të mposhtet vetëm nëse  e tërë bota bashkohet në mendjen, në fuqinë, në humanizmin, në drejtësinë, në diturinë dhe në veprimin unik të saj ligjor dhe  luftarak kundër  këtij fenomeni të shëmtuar antinjerëzor  dhe anticivilizues botëror.

Apel gjithë botës humane, demokratike dhe paqësore

Të bëhemi profetë të humanizmit, të drejtësisë, të lirisë, të sgurisë, të lëvizjes së lirë, të tolerancës, të bashkëpunimit, të  paqes dhe të koekzistencës njerëzore globale të planetit tonë, JO kampionë, përçarës, piromanë, vrasës dhe terroristë të këtyre vlerave universale të njerëzimit.  Kjo duhet të jetë detyra parësore dhe prioritare e shkencës, e politikës, e drejtësisë, e propagadës dhe e diplomacisë së të gjithë shkencëtarëve, të liderëve politikë dhe të klerikëve  të të gjitha religjioneve  anembanë  botës.

Ky është shpëtimi i botës së sotme!

Edmond Frank, që në kohën e luftës antifashiste njihej me pseudonimin “Trocki”, ka qenë shef i Misionit Ushtarak Britanik, i cili qëndroi për gati një vit e gjysmë në vendin tonë. Detyra e tij, ashtu si ajo e kolegëve amerikanë dhe rusë në Ballkan, ishte të ndihnin rezistencën antifashiste dhe të ofronin asistencën profesionale subversive por edhe atë operacionale në vendet e pushtuara.

“Trocki” ose Gjenerali Deivis e realizoi më së miri këtë detyrë, por arsyeja e përmendjes në këtë shkrim është se ai, si pak të tjerë, mbajti dhe shumë shënime për takimet me politikanët e asaj kohe, apo ata që do të dominonin për dekada skenën politike shqiptare, brënda dhe jashtë vendit. Tek “Aventura ilire” përpos kësaj përpjekje dhe mënyrës sesi ishte i organizuar misioni britanik, mund të kuptosh fare mirë sesi funksionim vetë ne ose liderët tanë, që u kemi ngritur piedestale. “Në Kajro më kishin udhëzuar të kontaktoja me çdo parti politike që i luftonte italianët dhe gjermanët, gjë që dukej shumë e thjeshtë. Në Shqipëri kjo çështje doli shumë e ndërlikuar dhe e vështirë”. Në këtë hulli bien sot rëndom të gjithë të huajt që merren me Shqipërinë dhe që humbasin në xhunglën e pakënaqësive por edhe në ndërlikime nga më absurdet. Shpesh marrin në kurriz fyerje por edhe epitete nga ato që nuk u shkojnë përkundrejt pakënaqësive që mbjellin prej kësaj mosnjohje, ku jo pak herë janë gabues.

“Trocki” do të tregojë se është një individ me aftësi të jashtëzakonshme, me parametra të lartë moral, por edhe një ushtarak i zoti. Ndërsa për shqiptarët e thjeshtë aty-këtu kemi vlerësime dhe respekt, nuk është i tillë me politikanët e rinj dhe ata të vjetër, që do të ngulen si heronj në librat tanë më vonë. “Unë ende nuk isha takuar me krerët kryesorë të dy partive, pasi ata s’kishin ardhur andej rrotull, por të dyja palët kishin dijeni mbi mbërritjen time dhe po planifikonin për të më takuar sa më shpejt…Në dy-tre raste ata erdhën së bashku, dhe po të mos i ndante Nikollsi me takt, do të shiheshin shtrembër. Lëvizja Nacional Çlirimtare mbante një qëndrim të tillë sikur unë isha ardhur për të ndihmuar ata, prandaj, nuk duhej të bisedoja me asnjë parti tjetër. Këtu nisën mosmarrëveshjet. Ua bëra të qartë se do të mbështetja çdo parti që do të luftonte gjermanët, dhe do të bisedoja me çdo lloj partie që dëshiroja t’i drejtohesha. Gjatë këtyre grindjeve paraprake unë nuk e kuptoja ç’armiqësi ekzistonte mes palëve, mendoja se ata grindeshin për të siguruar favoret tona, pasi kuptohej se pas nesh ishin furnizimet e Aleatëve. Mësova disa huqe të tyre, siç ishin lakmia për ushqime dhe verë. Ishin normale për një burrë të përlante gjithë gjalpin në tryezë ose të fshinte një sahan plot me reçel, ose të shtinte të gjithë sheqerin në gotën e tij…”.

Duhet të vendosemi në kohë dhe hapësirë, ndaj kemi lënë dhe përmendjen e ushqimit se në një kohë lufte: qëndrimi ndaj ushqimit tregonte dhe solidaritetin e grupit, aq të nevojshëm për mbijetesën. Të mos harrojmë se jemi në vitet e Luftës së Dytë Botërore, një tragjedi e pamatë për kontinentin dhe një luftë që dukej sikur nuk do kishte fund. Por, një gjë të bën përshtypje mbi të gjitha: “Trockit” që i duhej të lëvizë mes komunistëve të LNÇ-së, Ballit dhe Legalitetit dhe humbet kohë për t’i pajtuar dhe organizuar, ndërkohë që i duhej realisht të menaxhonte luftën ndaj gjermanëve për të gozhduar sa më shumë trupa në vend. Por Balli dhe Legaliteti shmangen dhe nuk duan bashkëpunim, ndërsa shpesh e më shpesh janë me gjermanët. Enver Hoxha i duket hileqar dhe në shumë momente nuk përshtatet, paçka se në librin e tij shumë dekada më vonë do të stigmatizohen anglo-amerikanët për mos-ndihmën!

Një gjë e kupton më mirë që me komunistët shqiptarë edhe pse janë pjesë e turbullsisë kombëtare janë shumë më kontribuues kundër gjermanëve. Legaliteti dhe Balli jo vetëm nuk luftojnë por epilogu është se vetë ata e kapën rob dhe ia dorëzuan “Trockin” pushtuesit gjerman.

Mbase nuk ia vlen të ritheksojmë vuajtjet e anglezëve që udhëtuan dhe luftuan bashkë me shqiptarët e thjeshtë. Por, një krahasim mund të bëjmë me kohën tonë dhe mënyrën sesi i përdorim ne sot kancelaritë e huaja, por edhe toni aspak human që tregojmë ndaj atyre që mundohen të ndajnë dhe rregullojnë paradokset tona.

Shqipëria e viteve 1943-1944, në kohën që Deivis rropatet maleve tona, i ngjan Shqipërisë së sotme si dy pika uji, falë atij mësimi që mbetet nga Hegeli: Historia na mëson ne se Njeriu nuk mëson kurrë nga historia. Ne i përbuzim këshillat sepse jemi jo thjesht një vend kaotik, por më shumë se kaq edhe pas tre dekadash po tregojmë pamundësi orientimi dhe realisht perceptime demokratike, që na përshfaqin një vend realisht para-demokratik. Kjo i bie më shumë në sy Aleatëve tanë dhe shumë prej grupimeve të interesit që bekuan pavarësinë tonë. (Homo Albanicus)